Bu hafta şehrimize ait olan kelimeleri alfabetik olarak irdelemeye devam ediyoruz. Yanlış veya eksik olduğuna kanaat getirdiğiniz varsa lütfen e-mail adresime mesaj atın. Bu tarz çalışmaları daha önce yapan tüm Erzurum sevdalılarına buradan teşekkürlerimi sunuyorum. Biz sadece kendi lisanımızca yeniden yazmaya çalıştık. Hepsi bu kadar, yani bu şehre ait olan her şey yine şehrimizindir. İsteyen istediği gibi benim tarafımdan yazılan her türlü belgeyi kullanabilir.
Caferiye Cami
Erzurum Cumhuriyet Caddesi’nde bulunan camiyi Erzurum Maliye memuru Ebubekir oğlu Hacı Cafer yaptırmıştır. Giriş kapısı üzerindeki beş satırlık Arapça mermer kitabesinden 1645 yılında yapıldığı anlaşılmaktadır.
Cağ
Şiş anlamına gelir
Cağ Kebabı
Yağı ve siniri ayıklanmış kuzu budundan yaprak kalınlığında kesilerek yapılan Erzurum kültürüne has kebap.
Hazırlanışı:
Yağı ve siniri ayıklanmış kuzu budundan parmak kalınlığında yapraklar kesilir. Yoğurt, tuz, karabiber ve yemeklik doğranmış soğan karıştırılır ve etler hazırlanan bu terbiyenin içinde bir gün bekletilir. Terbiyelenen yaprak halindeki etler şişe takılır ve yatay haldeyken ateşte çevire çevire kızartılır. Pişen kısımlardan dönerde olduğu gibi ince bir tabaka şeklinde parçalar kesilir ve cağ kebabına mahsus küçük şişlere takılarak lavaş ekmeğinin üzerinde servis edilir. Ateşte pişmiş biber, domates ve kuru soğan ile süslenir.
Cakkıl
İki ucuna kova takılan zincirli uzun çubuğa denir.
Cankurtaran Kalesi
İspir İlçesi’nde Karahan sırtlarında yer alan kalenin Bizanslılar tarafından karakul olarak yaptırıldığı sanılmaktadır. Kalıntıları hala mevcuttur.
Camış
Erkek manda anlamına gelir.
Ceferlik
Odunluk, kiler ya da kömürlük olarak kullanılan taş duvar yapılara verilen ismidir.
Celep
Besi hayvanlarından oluşan sürü anlamına gelir.
Cellobello
Ayak takımı, sıradan kimseler anlamına gelir.
Cencir
Çelimsiz, sıska çocuk anlamına gelir.
Cennet Çeşmesi
Karaköse Mahallesi’nde Boyahane Hamamı’nın doğusunda yer alır. ıÜüTarihi kesin olarak bilinmemektedir ancak Erzurum’un en eski çeşmelerinden biridir. Yerli, yabancı seyyahların notlarında kaydettiği çeşmeyi Evliya Çelebi şu şekilde anlatır: “Üç ay havası gayet latiftir ki adam hayat-i cavdânî bulur. Suyu zülâl-i hayattır. Ata ve kadınlara suyu gayet faydalıdır.”
Cennetzade Cami
Erzurum, Aşağı Yoncalık mahallesinde bulunan bu camiyi Erzurumlu İsmail Efendi 1785–1786 yılında yaptırmıştır.
Cevizli Kete
Yapılışı:
Bira mayası ılık sütle karıştırılır. 1 tatlı kaşığı toz şeker ekledikten sonra mayalanması için bir süre bekletilir. Mayalandıktan sonra tuz ve un ilave ederek orta yumuşaklıkta bir hamur elde edene kadar yoğrulur. Hamurun üzerine ıslak bir bez örtülerek oda ısısında yaklaşık bir saat bekletilir. Hamur eşit büyüklükte 15 parçaya bölünür. Her parça düzgün toplar halinde yuvarlanır. Her toptan bir yufka açılır. Yufkalar eritilmiş tereyağı ve zeytinyağı karışımıyla yağlayıp, içlerine ceviz içi serpiştirilir. Yufkalar rulo yapılır. Bir ucundan başlayarak daire biçiminde yuvarlayıp gül şekli verilir. Hafif yağlanmış tepsiye dizilerek önceden ısıtılmış fırında 45 dakika pişirilir. Ayranla birlikte sıcak olarak servis yapılır.
Cıbıl
Az giyinmiş, çıplak fukara anlamlarına gelir.
Cığız
Oyunbozan anlamına gelir.
Cılfa
Pulluk anlamına gelir.
Cılh
Bozulmuş yumurta anlamına gelir.
Cırnah
Tırnak anlamına gelir.
Cırbağa
Ufak tefek, küçük anlamına gelir.
Cıstik
Erkek ayakkabısı anlamına gelir.
Cıvıh
Sulu anlamına gelir.
Cico
En güzeli, en iyisi anlamına gelir.
Cimcime Sultan Kümbeti
Erzurum, Cumhuriyet Caddesi’nde, Ulu Cami’nin kuzeyinde bulunan Cimcime Sultan Kümbetinin XIV. yüzyılın başlarında yapıldığı sanılmaktadır. Türbenin büyük bir kısmı yol seviyesinin yükselmesinden dolayı toprak altında kalmıştır.
Cinis Kalesi Höyüğü
Aşkale’nin doğusunda 18 km. mesafede bulunan Ortabahçe’deki bu kale 30 m. yüksekliğinde 270 m. uzunluğundadır. Burada yapılan kazılarda birçok tarihi eser çıkartılmıştır. Ayrıca Urartular zamanında Cinis köyünün etrafında yapılan bir kalenin bulunduğu fakat taş duvarlarının zamanla sökülerek kullanıldığı anlaşılmaktadır.
Cincevat
Zeki fakat güvenilmez insanlara verilen addır.
Cingen
Çingene anlamına gelir.
Caferiye Cami
Erzurum Cumhuriyet Caddesi’nde bulunan camiyi Erzurum Maliye memuru Ebubekir oğlu Hacı Cafer yaptırmıştır. Giriş kapısı üzerindeki beş satırlık Arapça mermer kitabesinden 1645 yılında yapıldığı anlaşılmaktadır.
Cağ
Şiş anlamına gelir
Cağ Kebabı
Yağı ve siniri ayıklanmış kuzu budundan yaprak kalınlığında kesilerek yapılan Erzurum kültürüne has kebap.
Hazırlanışı:
Yağı ve siniri ayıklanmış kuzu budundan parmak kalınlığında yapraklar kesilir. Yoğurt, tuz, karabiber ve yemeklik doğranmış soğan karıştırılır ve etler hazırlanan bu terbiyenin içinde bir gün bekletilir. Terbiyelenen yaprak halindeki etler şişe takılır ve yatay haldeyken ateşte çevire çevire kızartılır. Pişen kısımlardan dönerde olduğu gibi ince bir tabaka şeklinde parçalar kesilir ve cağ kebabına mahsus küçük şişlere takılarak lavaş ekmeğinin üzerinde servis edilir. Ateşte pişmiş biber, domates ve kuru soğan ile süslenir.
Cakkıl
İki ucuna kova takılan zincirli uzun çubuğa denir.
Cankurtaran Kalesi
İspir İlçesi’nde Karahan sırtlarında yer alan kalenin Bizanslılar tarafından karakul olarak yaptırıldığı sanılmaktadır. Kalıntıları hala mevcuttur.
Camış
Erkek manda anlamına gelir.
Ceferlik
Odunluk, kiler ya da kömürlük olarak kullanılan taş duvar yapılara verilen ismidir.
Celep
Besi hayvanlarından oluşan sürü anlamına gelir.
Cellobello
Ayak takımı, sıradan kimseler anlamına gelir.
Cencir
Çelimsiz, sıska çocuk anlamına gelir.
Cennet Çeşmesi
Karaköse Mahallesi’nde Boyahane Hamamı’nın doğusunda yer alır. ıÜüTarihi kesin olarak bilinmemektedir ancak Erzurum’un en eski çeşmelerinden biridir. Yerli, yabancı seyyahların notlarında kaydettiği çeşmeyi Evliya Çelebi şu şekilde anlatır: “Üç ay havası gayet latiftir ki adam hayat-i cavdânî bulur. Suyu zülâl-i hayattır. Ata ve kadınlara suyu gayet faydalıdır.”
Cennetzade Cami
Erzurum, Aşağı Yoncalık mahallesinde bulunan bu camiyi Erzurumlu İsmail Efendi 1785–1786 yılında yaptırmıştır.
Cevizli Kete
Yapılışı:
Bira mayası ılık sütle karıştırılır. 1 tatlı kaşığı toz şeker ekledikten sonra mayalanması için bir süre bekletilir. Mayalandıktan sonra tuz ve un ilave ederek orta yumuşaklıkta bir hamur elde edene kadar yoğrulur. Hamurun üzerine ıslak bir bez örtülerek oda ısısında yaklaşık bir saat bekletilir. Hamur eşit büyüklükte 15 parçaya bölünür. Her parça düzgün toplar halinde yuvarlanır. Her toptan bir yufka açılır. Yufkalar eritilmiş tereyağı ve zeytinyağı karışımıyla yağlayıp, içlerine ceviz içi serpiştirilir. Yufkalar rulo yapılır. Bir ucundan başlayarak daire biçiminde yuvarlayıp gül şekli verilir. Hafif yağlanmış tepsiye dizilerek önceden ısıtılmış fırında 45 dakika pişirilir. Ayranla birlikte sıcak olarak servis yapılır.
Cıbıl
Az giyinmiş, çıplak fukara anlamlarına gelir.
Cığız
Oyunbozan anlamına gelir.
Cılfa
Pulluk anlamına gelir.
Cılh
Bozulmuş yumurta anlamına gelir.
Cırnah
Tırnak anlamına gelir.
Cırbağa
Ufak tefek, küçük anlamına gelir.
Cıstik
Erkek ayakkabısı anlamına gelir.
Cıvıh
Sulu anlamına gelir.
Cico
En güzeli, en iyisi anlamına gelir.
Cimcime Sultan Kümbeti
Erzurum, Cumhuriyet Caddesi’nde, Ulu Cami’nin kuzeyinde bulunan Cimcime Sultan Kümbetinin XIV. yüzyılın başlarında yapıldığı sanılmaktadır. Türbenin büyük bir kısmı yol seviyesinin yükselmesinden dolayı toprak altında kalmıştır.
Cinis Kalesi Höyüğü
Aşkale’nin doğusunda 18 km. mesafede bulunan Ortabahçe’deki bu kale 30 m. yüksekliğinde 270 m. uzunluğundadır. Burada yapılan kazılarda birçok tarihi eser çıkartılmıştır. Ayrıca Urartular zamanında Cinis köyünün etrafında yapılan bir kalenin bulunduğu fakat taş duvarlarının zamanla sökülerek kullanıldığı anlaşılmaktadır.
Cincevat
Zeki fakat güvenilmez insanlara verilen addır.
Cingen
Çingene anlamına gelir.
