Eskiler, Mart ayı, dert ayı derler. Mart kapıdan baktırır, kazma kürek yaktırır diye de ilave edilir, kışın aslında hiç bitmemiş olduğuna atıfta bulunulur. Baharın da habercisi olan Mart ayı, Erzurum için sıradan bir ay değildir. Hele de eğer Erzurumluysanız Mart ayı sadece bilindik bir ay olmaktan çok daha ötedir. Erzurum’un düşman işgalinden kurtuluşunun ayıdır Mart ayı. Ne zaman takvimler o ayı gösterir, bir Erzurumlu olarak bambaşka bir heyecan içinde olurum. Çünkü bu ay çok önemli bir aydır, hele de 12 Mart tarihi bambaşka bir anlam taşır. Sivili, askeri birarada olan bir anlamlı bayramdı o bayram. 12 Mart Erzurum’dur, Erzurum da Türkiye’dir. 12 Mart yazar, Erzurum okunur çünkü.
***
Neredeyse 40 yılı da aşan meslek hayatım süresince hep şahit oldum, 12 Mart tarihlerinde inanılmaz yoğunluğun yaşandığı bir şehirdi Erzurum. Sevgili Murat Balkuş’un ‘Eskiden kar yapardı Erzurum’a şirinde yeralan ‘’Henüz ayrılmamıştık, henüz bölünmemiştik, aynı mahleydik, zengini, fakiri, esnafı, yoksulu birarada, birliktik, toprak damlarda omuz omuza, sımsıcak, eskiden kar yağardı Erzurum’a, bembeyaz, lapa lapa’’ dizelerini anımsatan bir duygu seli ile kutlanırdı o 12 Mart’lar. Bayram içinde bayram olurdu. Ama şimdi görüyoruz ki, o Erzurum uzak kalmış biraz. 12 Mart’ı sıradanlaştırdık adeta. Eski fotoğraf kareleri geçiyor gözümün önünden. O fotoğraflar dile gelse de anlatsalar diyorum içimden. Bir Kabotaj Bayramı havasına, Tarım öğretiminin yıldönümüne çevirdik sanki de. Oysa Vefa nasıl sadece bir semt adı değilse, 12 Mart da herhangi bir tarih değildir, olmamalı,.
***
Her 3 çocuğumu da tıpkı diğer anne ve babalar gibi o coşkulu tören alanlarına götürür, o günü ve anısını onlar da yaşasın istemişimdir. Türlü türlü etkinlikler ile kutlanan 12 Mart törenleri olurdu bu şehirde. Ellerinde Türk bayrakları ve rengarenk balonları ile tören alanlarında yeralan çocuklar gibi biz büyükler de şen olurduk. Toplantısı, sempozyumu bile sıkmazdı nedense. Davullar, zurnalar, bar ekipleri, askeri personelin farklı farklı kutlamaları. İşyerleri ve evlerin bayraklarlar donatıldığı, fener alaylarının olduğu bir Erzurum idi o zamanlar Erzurum. Son zamanlarda işte o sıradanlaşması, ona alıştırılması yok mu, işte o kahrediyor beni. İlgilisine, yetkilisine sesleniyorum. Kıymayın, az hassas olun benim o siyah beyaz da olsa o anlamlı, o gurur yaşatan günüme lütfen.
Vedat Refayeli
