23 Nisan 1920 tarihinde Büyük Millet Meclisi açıldığında, Erzurum Kongresinde kurulan ve Sivas Kongresinde ulusallaşan Temsil Heyetinin görevi de sona ermiştir. Meclisin ilk gün ki açılışında geçici başkan en yaşlı üye olarak Sinop mebusu Şerif Bey olmuştur. Bu gün milletvekilliği seçimlerinden sonra meclisin ilk açıldığı gün bu bir gelenek haline gelmiştir. En yaşlı üye geçici meclis başkanı olur. O gün kâtip üyeler ise en genç milletvekilleri arasından seçilmektedir. Birinci meclisin Ulus’taki mimar Vedat Tek tarafından planlanan bina Kurtuluş Savaşı Müzesi olarak müze olarak hizmet etmeye devam ediyor. İkinci meclis binası ise Cumhuriyet Müzesidir. İkinci meclis binasında Riyaset Kürsüsünden Mustafa Kemal, Nutuk adlı eserini okumuştur. Mustafa Kemal, Büyük Millet Meclisinin cumhuriyet öncesi ilk başkanlığına seçilen isimdir. 29 Ekim 1923’te Cumhuriyetin ilan edilmesiyle birlikte ilk meclis başkanlığına seçilen isim ise Fethi Okyar’dır. En uzun süre meclis başkanlığı yapan Abdulhalik Renda olurken en kısa süre bu makamda kalan isim ise İsmet Sezgin’dir. Birinci meclisi vatan kurtaran meclis olarak bilinir. Bu meclisin önceliği vatanın düşman işgalinden kurtarılmasıdır. Öncelik ulusal egemenlik değil, ulusal bağımsızlıktır. Birinci meclis vatan kurtaran, ulusalcı, halkçı, demokratik, ihtilalci, laik olmayan, güçler birliğini esas alan, savaşçı, meclis hükümet sistemini benimseyen bir meclistir.
Bu meclisin tek siyasi inkılabı 1 Kasım 1922 tarihinde saltanatın kaldırılması olmuştur. 23 Nisan 1920 tarihinden 11 Ağustos 1923 tarihine kadar I. Meclis görevinin başında olmuştur. Birinci İnönü, İkinci İnönü, Eskişehir- Kütahya, Sakarya, Büyük Taarruz Savaşlarını kazanan bu meclistir. Bu meclise Gazi Meclis adı da verilmiştir. Bu meclisin çıkardığı ilk kanun 24 Nisan 1920 tarihli Ağnam Kanunudur. Hıyaneti Vataniye Kanunu, Firariler Kanunu, İstiklal Mahkemeleri Kanunu, Nizab-ı Müzakere Kanunu, Men-i İsrafat Kanunu, Men-i Müskirat Kanunu, Teşkilat-ı Esasiye Kanunu da yine bu dönemde çıkarılmıştır. Bu meclisin yargı yetkisini kullandığının delili İstiklal Mahkemeleri üyelerinin vekillerden oluşmasıdır. İşte ilk meclis tarafından alınan kararlar şunlar olmuştur.
Birinci Meclisin son önemli adımı ise Lozan Barış Antlaşmasını imzalamış olmasıdır. Lozan’ı onaylayan meclis ise ikinci meclis olmuştur. Bu meclis döneminde 17 Şubat 1923 İzmir İktisat Kongresi ve 15 Temmuz 1921 Maarif Kongreleri düzenlenmiştir. Meclise Türkiye ifadesi ise 1921 tarihinde anayasanın kabulü ile birlikte konulmuştur. Bu dönemde hükümete icra vekilleri heyeti adı verilmiştir.
Bu meclisin tek siyasi inkılabı 1 Kasım 1922 tarihinde saltanatın kaldırılması olmuştur. 23 Nisan 1920 tarihinden 11 Ağustos 1923 tarihine kadar I. Meclis görevinin başında olmuştur. Birinci İnönü, İkinci İnönü, Eskişehir- Kütahya, Sakarya, Büyük Taarruz Savaşlarını kazanan bu meclistir. Bu meclise Gazi Meclis adı da verilmiştir. Bu meclisin çıkardığı ilk kanun 24 Nisan 1920 tarihli Ağnam Kanunudur. Hıyaneti Vataniye Kanunu, Firariler Kanunu, İstiklal Mahkemeleri Kanunu, Nizab-ı Müzakere Kanunu, Men-i İsrafat Kanunu, Men-i Müskirat Kanunu, Teşkilat-ı Esasiye Kanunu da yine bu dönemde çıkarılmıştır. Bu meclisin yargı yetkisini kullandığının delili İstiklal Mahkemeleri üyelerinin vekillerden oluşmasıdır. İşte ilk meclis tarafından alınan kararlar şunlar olmuştur.
- Büyük Millet Meclisinin üstünde herhangi bir güç yoktur. Bu madde ile saltanat hilafet yok sayılmıştır.
- Geçici kaydıyla bir hükümet başkanı veya padişah kaymakamı atamak doğru değildir. Açılan meclisin sürekli olacağı ve kimsenin baskısı altında olmayacağı duyuruldu.
- Yasama ve yürütme güçleri mecliste toplanır. Bu madde güçler birliği ilkesini gösterir. Bir de çabuk ve hızlı karar alınabilmesi amaçlanmıştır.
- Hükümet işlerini meclis içinde seçilecek olan bir heyet yürütecektir. Bunun adı meclis hükümet sistemidir.
- Din işlerini yerine getiren ve antlaşmaları imzalayan meclistir. Burada meclisin laik olmadığı anlaşılır.
- Padişah ve halife İstanbul’da baskıdan kurtulup Anadolu’ya geçerse meclisin vereceği karar doğrultusunda yerini alır. Bu maddenin konulmasının temel sebebi ortamın müsait olmayışıdır.
Birinci Meclisin son önemli adımı ise Lozan Barış Antlaşmasını imzalamış olmasıdır. Lozan’ı onaylayan meclis ise ikinci meclis olmuştur. Bu meclis döneminde 17 Şubat 1923 İzmir İktisat Kongresi ve 15 Temmuz 1921 Maarif Kongreleri düzenlenmiştir. Meclise Türkiye ifadesi ise 1921 tarihinde anayasanın kabulü ile birlikte konulmuştur. Bu dönemde hükümete icra vekilleri heyeti adı verilmiştir.
