Türkiye’de tezi çöpe atılarak doçentliğini dahi alamayan Erzurumlu Doç. Dr. Neva Çiftçioğlu Banes, Finlandiya’da akademik unvan alan ilk yabancı olarak tarihe geçti. Çalışmaları ile Nobel Tıp Ödülüne aday gösterilen Türk olarak Dadaşların göğsünü kabartan Banes’in tek özlemi ise ülkesi oldu. En büyük arzusunun Türkiye’de çalışmak olduğunu ifade eden Banes, hak ettiği değeri göremeyince çalışmalarını yıllarca yurtdışında yürütmek zorunda kaldı. Erzurumlu bilim insanı, halen NASA’da, bilim danışmanı olarak görev yapıyor.
Tezi Türkiye’de çöpe atıldı
Neva Çiftçioğlu Banes, 1985 yılında Hacettepe Üniversitesi Fen Fakültesi Biyoloji Bölümü'nden mezun oldu. Aynı yıl Ankara Üniversitesi Tıp Fakültesi'nde Mikrobiyoloji Anabilim Dalında yüksek lisans ve doktora derecelerini tamamladı. Banes, Ankara Tıp Fakültesinde asistanken ‘astım hastalığı’ üzerine hazırladığı bilimsel çalışmayı hocalarına sunduğunda, o zamanki bölüm başkanı “Bu tez çöpe atılır!...” diyerek, hastaların gözü önünde kapağını dahi açmadan çalışmayı çöpe attı.
Birkaç yıl sonra hocasının çöpe
attığı tezi yeniden derlenip tıp dünyasının en büyük bilimsel dergisinde yayımlatan Neva Çiftçioğlu Banes, Ankara Üniversitesi’nden alamadığı doçentliği, Avrupa’nın Japonya’sı sayılan Finlandiya’daki Kuopio Üniversitesi Biyoteknoloji Bölümü’nden aldı.
Finlandiya’da tarihe geçti
Neva Çiftçioğlu Banes, Finlandiya’da doçentliğin yabancı uyruklu bir insana verilmesiyle bir ilke imza atarak tarihe geçti. Çalışması ile dünya çapında bir başarıya imza atan Banes, Dr. Olavi Kajander ile vücutta kireçlenmelere neden olan “nanobakteri” adını verdikleri yeni bir mikro-organizmayı izole etmeyi başardı ve “nanobakteri”lerin kireçlenme içeren hastalıkların başlamasında tetikçi faktör olduğunu tespit etti. Bu keşif ile Finlandiya Tıp Bilim ödülünü aldı. Bu sayede dünyanın pek çok üniversitesinden davetler alarak bilimsel çalışmalara katıldı.
1996 yılında Amerikalılar aynı bakteriyi Mars gezegeninde de bulunca NASA, çalışmaları yapan Banes ve Kajander’e davet göndererek ikiliyi Nasa Astrobiology Instute’ye çağırdı. Finlandiya’da onun Türk uyruklu olduğu bilinmediği için gazeteler ondan “NASA’ya giden Fin bilim insanı” diye söz etti.
Nobel Tıp Ödülü’ne aday gösterildi
Neva Çiftçioğlu Banes, Finlandiya`da doktora sonrası çalışmalarıyla, Nobel Tıp Ödülü’ne aday gösterildi. Aynı yıl İskandinav Ülkeleri Bilim Ödülü, En Başarılı Bilim Yayını Ödülü ve 2006`da NASA`dan Olağanüstü Bilim Adamı Ödülünü aldı. Birçok ülkede, üniversitelerde konuk olarak ders veren Banes, halen NASA' da, bilim danışmanı olarak görev yapmakta.
Dışkı tahlili yaptırmışlar
Bir dönem Türkiye’ye gelerek burada iş bulmakta zorlandığını anlatan Neva Çiftçioğlu Banes, “Vatan hasreti artık dayanılmaz boyutlara ulaştığı için bir dönem Türkiye'ye dönüp Başkent Üniversitesi'nde çalışmaya başladım. Ancak Finlandiya'daki bütün çalışmalarımı bırakıp benden mikrobiyoloji kliniğinde dışkı tahlili yapmamı istediler. Bu işi 9 ay boyunca yaptım. Sonunda Finlandiya'daki Hocam "Orada ziyan oluyorsun" diye isyan etti ve Türkiye'ye beni almaya geldi” dedi.
ABD Pasaportunu reddetti
Amerika’daki çalışmaları sırasında kendisini defalarca Amerikan vatandaşlığına davet etmelerine rağmen her seferinde teklifi reddeden Banes, “Ben milliyetçi olduğumu bilmezdim, ama dışarıda kalınca insan ülkesinde kızdığı şeyleri bile özler hale geliyor… Şaşırıyorlar Amerikalılar, ‘Sana hiç kimse sahip çıkmıyor, sen neden Türk olmakta ısrar ediyorsun? diye soruyorlar. Bana yurt dışında Everest’in tepesine bayrak diken kadın gözüyle bakıyorlar ama bugüne kadar hiçbir Türk yetkilisinden tebrik almadım. Sadece bir kişi, nasıl oldu bilmiyorum, İskandinav Tıp Ödülünü kazandığım zaman, Ziraat Bankası eski Genel Müdürü bir tebrik kartı gönderdi, halâ saklarım'' ifadelerini kullandı.
Nesrin DEMİR
Gerçekten gururlandim. Şu anda bende de kireçlenme var. Inşallah çalışmalarinla bize çare bulursun. Tebrikler
Demek ki üniversiteye geçsek bize de tuvalet temizletecekler.
Tek kelimeyle gurur duydum. Ama Anavatanında gördüğü muameleden dolayı da çok üzüldüm.
Bravo tebrik ediyorum, defalarca kutluyorum, başarısının devamını diliyorum. O vatandaşlığı almasını istiyorum. Bunu defalarca yazdık. Bu ülkede üniversite yok. Üniversite dediğin, bilim, bilişim yapar, patent alır, icat yapar, KDV'si yüksek teknolojik eser üretir satar. Bu üniversitelerde bunlar yok. Üniversite, sadece akademik bilgilerin yeri degildir,. Üniversitenin asli görevi bilim üretip teknolojiye dönüştürmektir. 203 üniversite var, dünyanın başarılı ilk 500 üniversitesi içerisinde bir tanesi yok. Bundan önce adam alırken, tarikatci, cemaatçi, ülkücü, şeriatçı, Atatürkçü diye alıp, bilimsel çalışmalarına bakmıyorlardı, şimdi de partizanlari dolduruyorlar. Son yıllarda partizanlar ve bu rektörün, bu dekanın,bu akademisyenin oğlu, kızı, yakınlarıni üniversitelere doldurdular. Liyakat, bilgi rafa kalkınca, yerine torpil geçince, üniversiteler böyle yerlerde sürünüyorlar, kimse de bunlara neden görevinizi yapmıyorsunuz demiyor. Yüksek maaş, lüks hayat, saltanat sürüyorlar.yazik.
İşte binlerce Erzurum insanımızın en güzel şekilde nasıl şehirden ülkeden uzaklaştirildiginin ilk de değil son da olmayacak örneği. Bu tüm sektörlerde yaşanan, yaşanmakta olan ve bu zihniyetle devam eden şehrimizde ki sözde seçilmiş, bu seçilmişlerin atanmış larının oturduğu makamlarda ki insanlarımızın tutum ve davranışlarının sonuçları malesef. Neva Çiftçioğlu Banes hanım kızımız tebrik ve takdir ediyorum. İBRAHIM ERKALa rahmet diliyorum. ERZURUM UZAK ŞEHİR.... türküsü ile ne güzel anlattı.