1990’ların ortalarına doğru Nahçivan’a gazeteci olarak gittiğimde köy pazarı görmüştüm. Köylüler ürettikleri ürünleri Nahçivan merkezde kurulan geniş bir alandaki pazarda tüketici ile buluşturuyorlardı. Sabahın erken saatlerinde kurulan pazar, öğlen saatlerine doğru kapanıyordu.
Erzurum’da köy, yeni adıyla köy/mahallelerin en büyük sorunu pazardır. Köylüler ürettikleri ürünleri belirli semtlerde kümelenmiş hayvansal ürünler satan dükkanlara veriyorlar. Tabii fiyatlar aracı mantığıyla büyük değişim arz ediyor. Yani köylü, arz-talebin buluştuğu pazardan yoksun olduğu için fiyatı belirleyen olamıyor. Ürününü düşük fiyattan satabiliyor, tüketici ise yüksek fiyattan köylünün ürününü almak durumunda kalıyor.
Erzurum’un ekonomik çıkmazı bilinen bir gerçektir. Köylerin sürekli boşalması ise önemli sorundur. Köylünün, köyünde kalması ürettiğini değerinde satabilmesiyle mümkün olabilecektir. Köylü ürününü değerinde satmaktan uzak olduğu gibi, ürettiğinin tamamını satamamak gibi durumla da karşı karşıyadır.
Köy pazarları neden önemli?
Erzurum’da olmayan, bugüne kadar hiç düşünülmemiş önemli bir ihtiyaçtır köy pazarları. Köylünün ürettiğini doğrudan tüketiciyle buluşturabileceği pazarlar üretici ve tüketicinin dengelenmiş fiyattan alış-satış yapabilmesini sağlayacaktır. Köylü bu imkandan mahrum olduğu gibi, nihai tüketicinin doğal veya köy ürünlerine ulaşımı da bu sebepten zordur.
Belediyesi bu hizmeti üstlenmelidir!
Erzurum şehir merkezinde çevresel etkiler düşünüldüğünde 2 veya 3 köy pazarı kurulabilir. Pazarın kurulması yasal ve sorumluluk alanı bakımından Erzurum Büyükşehir Belediyesine düşmektedir. Yakutiye ilçe sınırları içerisinde Çat ilçesi yönü ile merkez köyler, Aziziye ilçesine bağlı köylere hitap edebilecek 1 veya 2 pazarın yanı sıra Doğu ve Güney ilçelerinin şehre giriş noktaları dikkate alınarak 1 Pazar kurulabilir. Mahalle başında Pazar günleri oluşan Pazar ciddi Pazar niteliğinden biraz uzak bulunmaktadır. Daha denetimli ve düzenli bir pazarın ihtiyaç olduğunu hatırlatmak gerekiyor.
Büyükşehir ve ilçe belediyelerin koordinasyon içerisinde kuracakları pazarlar, köylünün ürettiğini nihai tüketiciye ulaştırması imkânı için köy pazarlarının oluşturulmasında büyük yarar olduğu aşikârdır.
Bu alanda atılacak adımların Erzurum’a ve Erzurum köylüsüne bir ufuk açacağı, ürettiğini değerinde satma imkânı sağlayacağı ve ciddi bir katma değer üreteceğini dikkate almak gerekiyor. Erzurum köylüsünün buna ihtiyacı olduğu çok açıktır.
Erzurum’da köy, yeni adıyla köy/mahallelerin en büyük sorunu pazardır. Köylüler ürettikleri ürünleri belirli semtlerde kümelenmiş hayvansal ürünler satan dükkanlara veriyorlar. Tabii fiyatlar aracı mantığıyla büyük değişim arz ediyor. Yani köylü, arz-talebin buluştuğu pazardan yoksun olduğu için fiyatı belirleyen olamıyor. Ürününü düşük fiyattan satabiliyor, tüketici ise yüksek fiyattan köylünün ürününü almak durumunda kalıyor.
Erzurum’un ekonomik çıkmazı bilinen bir gerçektir. Köylerin sürekli boşalması ise önemli sorundur. Köylünün, köyünde kalması ürettiğini değerinde satabilmesiyle mümkün olabilecektir. Köylü ürününü değerinde satmaktan uzak olduğu gibi, ürettiğinin tamamını satamamak gibi durumla da karşı karşıyadır.
Köy pazarları neden önemli?
Erzurum’da olmayan, bugüne kadar hiç düşünülmemiş önemli bir ihtiyaçtır köy pazarları. Köylünün ürettiğini doğrudan tüketiciyle buluşturabileceği pazarlar üretici ve tüketicinin dengelenmiş fiyattan alış-satış yapabilmesini sağlayacaktır. Köylü bu imkandan mahrum olduğu gibi, nihai tüketicinin doğal veya köy ürünlerine ulaşımı da bu sebepten zordur.
Belediyesi bu hizmeti üstlenmelidir!
Erzurum şehir merkezinde çevresel etkiler düşünüldüğünde 2 veya 3 köy pazarı kurulabilir. Pazarın kurulması yasal ve sorumluluk alanı bakımından Erzurum Büyükşehir Belediyesine düşmektedir. Yakutiye ilçe sınırları içerisinde Çat ilçesi yönü ile merkez köyler, Aziziye ilçesine bağlı köylere hitap edebilecek 1 veya 2 pazarın yanı sıra Doğu ve Güney ilçelerinin şehre giriş noktaları dikkate alınarak 1 Pazar kurulabilir. Mahalle başında Pazar günleri oluşan Pazar ciddi Pazar niteliğinden biraz uzak bulunmaktadır. Daha denetimli ve düzenli bir pazarın ihtiyaç olduğunu hatırlatmak gerekiyor.
Büyükşehir ve ilçe belediyelerin koordinasyon içerisinde kuracakları pazarlar, köylünün ürettiğini nihai tüketiciye ulaştırması imkânı için köy pazarlarının oluşturulmasında büyük yarar olduğu aşikârdır.
Bu alanda atılacak adımların Erzurum’a ve Erzurum köylüsüne bir ufuk açacağı, ürettiğini değerinde satma imkânı sağlayacağı ve ciddi bir katma değer üreteceğini dikkate almak gerekiyor. Erzurum köylüsünün buna ihtiyacı olduğu çok açıktır.