Erzurum, turizm ve kış turizmi ile tanışalı çok zaman geçmedi. Turizmle tanışması geciken Erzurum’un turizm gelirinden yeteri ölçüde pay alması da sorunlu. Çünkü Erzurum yeterli turisti çekemediği gibi, turistten beklenen yararı görememektedir.
İyi tesislere salip Palandöken dağında okulların 15 tatilde kapanmasıyla nispeten doluluk oranı yakalanırken, yılın diğer dönemlerinde yeterli ilgi görülmemektedir. Ulaşım sorunlarının yanı sıra, Erzurum’un turiste yeterli destinasyon sunamaması, şehir merkezinin işletmecilik ve ruh açısından çok hazır olmaması da bunda etkili görülüyor.
KUDAKA tarafından yapılan çalışmaya göre; “kayak sezonunda gelen yerli ve yabancı turistin konaklama talebi kayak merkezinde yer alan tesisler yönünde olmaktadır. 2017-2018 kayak sezonunda Erzurum’a gelen toplam turistin yüzde 26’sı konaklama için kayak otellerini tercih etmişlerdir. Aynı dönemde kayak otellerindeki geceleme sayısı ise tüm gecelemelerin yüzde 37’sini oluşturmaktadır. Kayak merkezindeki otellerde kalan yabancı turistlerin oranı ise yüzde 20 civarındadır.”
Yapılan çalışmalar İran ve Azerbaycanlı turistlere çok cazip gelmediğimiz veya İranlı veya Azerbaycanlı turistler açısından bir sorun olduğu görülmektedir. Kış sezonunda İran ve Azerbaycanlı turistlerin yüzde 11’i kayak merkezindeki otelleri tercih ederken bu oran diğer ülkelerden gelen turistlerde yüzde 60’ı bulmaktadır. Yerli turistin ortalama kalış süresi 2,4 gün iken yabancı turist ortalama 3,1 gün kalmaktadır. İran ve Azerbaycanlı turistler 2,9 gün ortalama kalış süresine sahipken diğer yabancıların kalış süresi 3,6 gündür. Yani Azerbaycan ve İran’dan gelen yabancı turistler kayak merkezi otelleri yerine şehir otellerinde kalmakta ve daha az geceleme yapmaktadırlar.
Kayak veya spor turizmi amaçlı gelen turistlerin ise konaklama tercihleri kayak merkezi içerisindeki 4-5 yıldızlı otellerden yana olup geceleme sayıları ve kalış süreleri daha fazladır. Buradan anlaşılabileceği üzere İranlı turistler şehri kayak dışında farklı etkinlikler için ziyaret etmekte ve genellikle kayak otellerinin maliyetlerinin yüksek olması sebebiyle şehir merkezinde konaklamayı tercih etmektedir.
Turiste harcama yapacağı alanı hazırlamak!
Hiçbir alanda ve hatta hayatımızda ‘armut piş, ağzına düş’ yalnıza düşlerde kalmaktadır. Turist çekeceksen, turistin daha fazla harcama yapmasını istiyorsan ona uygun ortamı hazırlamak gerekmektedir.
Turizmin değer zincirinde yer alan tüm alt sektörlerle birlikte geliştirilmesi ve turizmden daha fazla gelir elde edilmesi amacıyla ‘İnovasyona Dayalı Bölgesel Turizm Stratejisi ve Eylem Planı” hazırlanmış. “Ziyaretçi ekonomisi yaklaşımıyla hazırlanan stratejide sunulacak kaliteli ürün ve hizmetlerle, bölgede turistlerce yapılan harcamaların artırılması ve yerel halkın sektör gelirlerinden daha fazla pay almasının sağlanması hedeflenmiştir.” (Kudaka çalışması)
Benim önerim, Erzurum esnafı, zanaatkarı ve ilgili sektör temsilcilerinin Diyarbakır, Elazığ, Mardin veya Urfa örneklerini yakından izleyip, görüp, örnek almalarının sağlanması daha faydalı olacaktır. Çünkü nasıl yapıldığını, yalnızca yabancı değil aynı zamanda yoğun yerli turist çeken illerin bunu nasıl gerçekleştirdiklerini görmek daha fazla yarar sağlayacaktır!.
İyi tesislere salip Palandöken dağında okulların 15 tatilde kapanmasıyla nispeten doluluk oranı yakalanırken, yılın diğer dönemlerinde yeterli ilgi görülmemektedir. Ulaşım sorunlarının yanı sıra, Erzurum’un turiste yeterli destinasyon sunamaması, şehir merkezinin işletmecilik ve ruh açısından çok hazır olmaması da bunda etkili görülüyor.
KUDAKA tarafından yapılan çalışmaya göre; “kayak sezonunda gelen yerli ve yabancı turistin konaklama talebi kayak merkezinde yer alan tesisler yönünde olmaktadır. 2017-2018 kayak sezonunda Erzurum’a gelen toplam turistin yüzde 26’sı konaklama için kayak otellerini tercih etmişlerdir. Aynı dönemde kayak otellerindeki geceleme sayısı ise tüm gecelemelerin yüzde 37’sini oluşturmaktadır. Kayak merkezindeki otellerde kalan yabancı turistlerin oranı ise yüzde 20 civarındadır.”
Yapılan çalışmalar İran ve Azerbaycanlı turistlere çok cazip gelmediğimiz veya İranlı veya Azerbaycanlı turistler açısından bir sorun olduğu görülmektedir. Kış sezonunda İran ve Azerbaycanlı turistlerin yüzde 11’i kayak merkezindeki otelleri tercih ederken bu oran diğer ülkelerden gelen turistlerde yüzde 60’ı bulmaktadır. Yerli turistin ortalama kalış süresi 2,4 gün iken yabancı turist ortalama 3,1 gün kalmaktadır. İran ve Azerbaycanlı turistler 2,9 gün ortalama kalış süresine sahipken diğer yabancıların kalış süresi 3,6 gündür. Yani Azerbaycan ve İran’dan gelen yabancı turistler kayak merkezi otelleri yerine şehir otellerinde kalmakta ve daha az geceleme yapmaktadırlar.
Kayak veya spor turizmi amaçlı gelen turistlerin ise konaklama tercihleri kayak merkezi içerisindeki 4-5 yıldızlı otellerden yana olup geceleme sayıları ve kalış süreleri daha fazladır. Buradan anlaşılabileceği üzere İranlı turistler şehri kayak dışında farklı etkinlikler için ziyaret etmekte ve genellikle kayak otellerinin maliyetlerinin yüksek olması sebebiyle şehir merkezinde konaklamayı tercih etmektedir.
Turiste harcama yapacağı alanı hazırlamak!
Hiçbir alanda ve hatta hayatımızda ‘armut piş, ağzına düş’ yalnıza düşlerde kalmaktadır. Turist çekeceksen, turistin daha fazla harcama yapmasını istiyorsan ona uygun ortamı hazırlamak gerekmektedir.
Turizmin değer zincirinde yer alan tüm alt sektörlerle birlikte geliştirilmesi ve turizmden daha fazla gelir elde edilmesi amacıyla ‘İnovasyona Dayalı Bölgesel Turizm Stratejisi ve Eylem Planı” hazırlanmış. “Ziyaretçi ekonomisi yaklaşımıyla hazırlanan stratejide sunulacak kaliteli ürün ve hizmetlerle, bölgede turistlerce yapılan harcamaların artırılması ve yerel halkın sektör gelirlerinden daha fazla pay almasının sağlanması hedeflenmiştir.” (Kudaka çalışması)
Benim önerim, Erzurum esnafı, zanaatkarı ve ilgili sektör temsilcilerinin Diyarbakır, Elazığ, Mardin veya Urfa örneklerini yakından izleyip, görüp, örnek almalarının sağlanması daha faydalı olacaktır. Çünkü nasıl yapıldığını, yalnızca yabancı değil aynı zamanda yoğun yerli turist çeken illerin bunu nasıl gerçekleştirdiklerini görmek daha fazla yarar sağlayacaktır!.
