Tüm dünyayı etkisi altına alan koronavirüs salgını nedeniyle ‘sıfır’ araç üretimi durdu. İkinci el araca artan talepten dolayı fiyatlar iki, üç katına çıktı. Bazı model araçların aynı modelin ‘sıfır’ kilometresinden daha yüksek bir ücrete satılması ise "fırsatçılığın bu kadarına pes" dedirtti. İkinci el araç fiyatlarının yükselmesinin diğer bir nedeni bankalar tarafından verilen kredileri vatandaşın yatırım olarak araç almayı tercih etmesinden kaynaklandı.
Dünyada 'sıfır' araç üretiminin durması nedeniyle ikinci el araç fiyatlarının bu kadar yükselmesi, ülkede ki araç kıtlığından veya talep'ten değil arz'dan kaynaklanıyor. Üretim sadece Türkiye'de değil tüm dünyada durdu. Ancak diğer ülkelerde ikinci el araç fiyatlarında bu kadar yükselme olmadı. İkinci el piyasasında bu sorunu organize eden fırsatçılar var ve 20 bin liralık araca 50 bin lira yazıyorlar. Başka biri aracını satmak istemese dahi "o araç 50 bin lira ediyorsa, benim aracım daha temiz 60 bin lira eder", diyerek ilana koyuyor. Aracının fiyatına 60 bin lira yazan da fırsatçılık yapmış oluyor. Anlayacağınız ülkemizde iyi şeyler olmuyor. Yetkililer bu fırsatçıları tespit ederek gerekeni yapmalıdır. Aslında fahiş fiyat belirleyerek mikro düzeyde kâr ettiğini düşünenler, makro düzeyde zarar ediyorlar. Çünkü aracın iki veya üç katına çıkması nedeniyle ev sahipleri de kendi evlerini aynı kat oranında artırarak satışa sunuyor. Telefoncu, yedek parçacı, üretici, her satıcı sattığı ürünlere aynı oranda fiyat belirliyor. Yani aracını fahiş fiyata satan başka bir yerden kendinin de yüksek fiyata ev, araba, ürün alacağını hesaba katmıyor. Fiyatların eski düzeye düşeceği konusunda kamuoyu tarafından bir beklenti var. Ne kısa ne de uzun vade de fiyatlar eski düzeye düşmeyecektir. Çünkü 20 bin liralık araca 50 bin lira ödeyip, alan vatandaş bu aracı satışa çıkardığında 20 bin liraya satamaz. Bizim vatandaşlara tavsiyemiz iki ay daha bekleyerek 'sıfır' araç alınması ve fırsatçılara prim verilmemesidir.
Bunun yanında herkesin galericilik yapmaması noktasında yetki belgesi olmayanın yılda üçten fazla araç alıp satmamasına ilişkin 2.5 yıldır ertelenen yönetmelik geçen hafta yürürlüğe girdi. Yönetmelikte, “İkinci el motorlu kara taşıtı ticareti, yetki belgesine sahip işletmeler tarafından yapılır. Bir takvim yılı içinde doğrudan veya aracılık yapılmak suretiyle gerçekleştirilen üçten fazla ikinci el motorlu kara taşıtı satışı, aksi bakanlıkça tespit edilmedikçe ikinci el motorlu kara taşıtı ticareti kabul edilir” maddesinden yola çıkarak, yetki belgesi olmayanlar bir yıl içinde üçten fazla ikinci el araç satışı yaparlarsa ağır cezalar alacaklar.
Dünyada 'sıfır' araç üretiminin durması nedeniyle ikinci el araç fiyatlarının bu kadar yükselmesi, ülkede ki araç kıtlığından veya talep'ten değil arz'dan kaynaklanıyor. Üretim sadece Türkiye'de değil tüm dünyada durdu. Ancak diğer ülkelerde ikinci el araç fiyatlarında bu kadar yükselme olmadı. İkinci el piyasasında bu sorunu organize eden fırsatçılar var ve 20 bin liralık araca 50 bin lira yazıyorlar. Başka biri aracını satmak istemese dahi "o araç 50 bin lira ediyorsa, benim aracım daha temiz 60 bin lira eder", diyerek ilana koyuyor. Aracının fiyatına 60 bin lira yazan da fırsatçılık yapmış oluyor. Anlayacağınız ülkemizde iyi şeyler olmuyor. Yetkililer bu fırsatçıları tespit ederek gerekeni yapmalıdır. Aslında fahiş fiyat belirleyerek mikro düzeyde kâr ettiğini düşünenler, makro düzeyde zarar ediyorlar. Çünkü aracın iki veya üç katına çıkması nedeniyle ev sahipleri de kendi evlerini aynı kat oranında artırarak satışa sunuyor. Telefoncu, yedek parçacı, üretici, her satıcı sattığı ürünlere aynı oranda fiyat belirliyor. Yani aracını fahiş fiyata satan başka bir yerden kendinin de yüksek fiyata ev, araba, ürün alacağını hesaba katmıyor. Fiyatların eski düzeye düşeceği konusunda kamuoyu tarafından bir beklenti var. Ne kısa ne de uzun vade de fiyatlar eski düzeye düşmeyecektir. Çünkü 20 bin liralık araca 50 bin lira ödeyip, alan vatandaş bu aracı satışa çıkardığında 20 bin liraya satamaz. Bizim vatandaşlara tavsiyemiz iki ay daha bekleyerek 'sıfır' araç alınması ve fırsatçılara prim verilmemesidir.
Bunun yanında herkesin galericilik yapmaması noktasında yetki belgesi olmayanın yılda üçten fazla araç alıp satmamasına ilişkin 2.5 yıldır ertelenen yönetmelik geçen hafta yürürlüğe girdi. Yönetmelikte, “İkinci el motorlu kara taşıtı ticareti, yetki belgesine sahip işletmeler tarafından yapılır. Bir takvim yılı içinde doğrudan veya aracılık yapılmak suretiyle gerçekleştirilen üçten fazla ikinci el motorlu kara taşıtı satışı, aksi bakanlıkça tespit edilmedikçe ikinci el motorlu kara taşıtı ticareti kabul edilir” maddesinden yola çıkarak, yetki belgesi olmayanlar bir yıl içinde üçten fazla ikinci el araç satışı yaparlarsa ağır cezalar alacaklar.
