Bu hafta ki yazımızda kişi hukukuyla alakalı olarak eksik kalan kısımları anlatıp daha sonra eşya ve miras hukukuna değineceğiz.
Belli bir amacı gerçekleştirmek üzere bağımsız bir varlık şeklinde örgütlenmiş, haklara ve borçlara sahip olabilen kişi veya mal topluluklarına tüzel kişilik denir. Dernekler, devlet, mahalli idareler ve şirketler kişi topluluğu, vakıflar ve kamu kurumları ise mal topluluğudur. Dernek kurmak için önceden izin almaya gerek yoktur ve devlet memurları derneklere üye olamaz. Dernek kurmak için en az 7 kişi gereklidir. Dernekler ve vakıflar kar amacı gütmezler. Vakıflar en az 1 kişi ile kurulabilir. Vakıflar için tescil şarttır. Vakıflar mal topluluğudur. Vakıflara üye olunmaz. Kısıtlılık sebepleri arasında akıl zayıflığı veya akıl hastalığı, başkalarının güvenliğini tehlikeye sokma, alkol ve uyuşturucu madde bağımlılığı, köyü yaşam tarzı, kötü yönetim, işlerini görmekten aciz olma, kendini veya ailesini darlığa ve yoksulluğa düşürme, 1 yıl veya daha fazla ceza almış olmadır. Kısıtlılık diğer adıyla mahcur olmamaktır. Sarhoşluk veya yaş küçüklüğü kısıtlılık sebebi değildir. Kişinin sürekli kalmak üzere kaldığı yere ikametgâh adı verilir. Teklik ve zorunluluk yerleşimin iki temel ilkesidir. Kişisel ve maddi menfaatlerini koruyamayanların veya velayet altında bulunmayan küçüklerin haklarını korumak amacıyla ortaya çıkan müessese vesayet makamıdır. Çocuğun üzerinde anne ve babasının kullandığı hak ise velayet hakkıdır.
Kişilerin eşya üzerinde ki hâkimiyetlerini, bu hâkimiyetlerine bağlı olarak ortaya çıkan hak ve yükümlülüklerini düzenleyen hukuk eşya hukukudur. İlgilisine bir binada veya binanın herhangi bir katında ve yerinde oturma hakkı veren sükna hakkıdır. Oturma hakkı başkasına devredilemez ve mirasçılara geçmez. Şahsa sıkı sıkıya bağlı bir hak olduğu için, başkalarına devredilemez. Sükna hakkı sahibi malikin rızası olmadıkça bu hakkını kira yolu ile de olsa başkalarına devredemez. Eşyalar üzerinde kişilere kesin hâkimiyet hakkı tanıyan ayni haklardır. Mülkiyet hakkının dışında kalan ise sınırlı ayni haktır ve üçe ayrılır. İrtifak, Taşınmaz yükü, Rehin Haklarıdır. Taşınmaz ve taşınır haklar veya mal varlığı üzerinde kurulabilen ve aksine düzenleme olmadıkça hak sahibine konusu üzerinde tam yararlanma hakkı veren haklar intifa hakkıdır. Herhangi bir eşyayı fiil hâkimiyeti altında bulundurma zilyetliktir. Hukuki sonuçları ortaya çıkaran sebep ve sonucu gösteren illiyet bağı, kişilere ait malları ve işleri yürütmek için atanan kişi kayyımdır. Bir kişiyi diğer bir kişiden ayıran en önemli fark kişisel durumdur. Gerçek kişiliğin sona ermesiyle birlikte kişinin mal varlığının akıbeti, vasiyet, miras sözleşmesi ve mirasın paylaştırılmasıyla ilgili hukuk dalı ise miras hukukudur. Miras bırakılan mallara tereke, miras bırakan kişiye muris, miras kalan kişiye ise varis adı verilir. Bilinmeyen durumları bilinen durumlarla çözmeye karine denir. Karine aksi ispat edilirse adi, edilemezse kesin karinedir. İcazet verilmişlik ve tapu sicilindeki kayıtlar kesin karinedir. Ölüm ve babalık adi karinedir. Bilinen bir olaydan, bilinmeyen bir sonucun çıkarılmasına dayalı olan ise fiili karinedir. Aile hukuku, evlilik, boşanma ve eşlerin birbirine karşı sorumluluklarını, velayet ve vesayet ilişkilerini düzenleyen aile hukukudur.
Belli bir amacı gerçekleştirmek üzere bağımsız bir varlık şeklinde örgütlenmiş, haklara ve borçlara sahip olabilen kişi veya mal topluluklarına tüzel kişilik denir. Dernekler, devlet, mahalli idareler ve şirketler kişi topluluğu, vakıflar ve kamu kurumları ise mal topluluğudur. Dernek kurmak için önceden izin almaya gerek yoktur ve devlet memurları derneklere üye olamaz. Dernek kurmak için en az 7 kişi gereklidir. Dernekler ve vakıflar kar amacı gütmezler. Vakıflar en az 1 kişi ile kurulabilir. Vakıflar için tescil şarttır. Vakıflar mal topluluğudur. Vakıflara üye olunmaz. Kısıtlılık sebepleri arasında akıl zayıflığı veya akıl hastalığı, başkalarının güvenliğini tehlikeye sokma, alkol ve uyuşturucu madde bağımlılığı, köyü yaşam tarzı, kötü yönetim, işlerini görmekten aciz olma, kendini veya ailesini darlığa ve yoksulluğa düşürme, 1 yıl veya daha fazla ceza almış olmadır. Kısıtlılık diğer adıyla mahcur olmamaktır. Sarhoşluk veya yaş küçüklüğü kısıtlılık sebebi değildir. Kişinin sürekli kalmak üzere kaldığı yere ikametgâh adı verilir. Teklik ve zorunluluk yerleşimin iki temel ilkesidir. Kişisel ve maddi menfaatlerini koruyamayanların veya velayet altında bulunmayan küçüklerin haklarını korumak amacıyla ortaya çıkan müessese vesayet makamıdır. Çocuğun üzerinde anne ve babasının kullandığı hak ise velayet hakkıdır.
Kişilerin eşya üzerinde ki hâkimiyetlerini, bu hâkimiyetlerine bağlı olarak ortaya çıkan hak ve yükümlülüklerini düzenleyen hukuk eşya hukukudur. İlgilisine bir binada veya binanın herhangi bir katında ve yerinde oturma hakkı veren sükna hakkıdır. Oturma hakkı başkasına devredilemez ve mirasçılara geçmez. Şahsa sıkı sıkıya bağlı bir hak olduğu için, başkalarına devredilemez. Sükna hakkı sahibi malikin rızası olmadıkça bu hakkını kira yolu ile de olsa başkalarına devredemez. Eşyalar üzerinde kişilere kesin hâkimiyet hakkı tanıyan ayni haklardır. Mülkiyet hakkının dışında kalan ise sınırlı ayni haktır ve üçe ayrılır. İrtifak, Taşınmaz yükü, Rehin Haklarıdır. Taşınmaz ve taşınır haklar veya mal varlığı üzerinde kurulabilen ve aksine düzenleme olmadıkça hak sahibine konusu üzerinde tam yararlanma hakkı veren haklar intifa hakkıdır. Herhangi bir eşyayı fiil hâkimiyeti altında bulundurma zilyetliktir. Hukuki sonuçları ortaya çıkaran sebep ve sonucu gösteren illiyet bağı, kişilere ait malları ve işleri yürütmek için atanan kişi kayyımdır. Bir kişiyi diğer bir kişiden ayıran en önemli fark kişisel durumdur. Gerçek kişiliğin sona ermesiyle birlikte kişinin mal varlığının akıbeti, vasiyet, miras sözleşmesi ve mirasın paylaştırılmasıyla ilgili hukuk dalı ise miras hukukudur. Miras bırakılan mallara tereke, miras bırakan kişiye muris, miras kalan kişiye ise varis adı verilir. Bilinmeyen durumları bilinen durumlarla çözmeye karine denir. Karine aksi ispat edilirse adi, edilemezse kesin karinedir. İcazet verilmişlik ve tapu sicilindeki kayıtlar kesin karinedir. Ölüm ve babalık adi karinedir. Bilinen bir olaydan, bilinmeyen bir sonucun çıkarılmasına dayalı olan ise fiili karinedir. Aile hukuku, evlilik, boşanma ve eşlerin birbirine karşı sorumluluklarını, velayet ve vesayet ilişkilerini düzenleyen aile hukukudur.