Nene Hatun Tarihi Milli Parkı ve bazı tespitler
M.Talât Uzunyaylalı
Orman ve Su İşleri Bakanlığı Doğa Koruma ve Milli Parklar Genel Müdürlüğü Nene Hatun Tarihi Milli Parkı’nı büyük ölçüde tamamladı. Aziziye Kahramanlığının yaşandığı ve Ordu-Millet birlikteliğinin yurt savunmasında neleri mümkün kılacağını gösteren ‘milli destan’, 1877-78 Osmanlı-Rus Muharebesi’nden beri, ilk kez bu derece bir önemle dikkatlere sunuluyor.
İki-üç yıldır süren çalışmalar Aziziye ve Mecidiye tabyalarıyla çevresini gün yüzüne çıkardı. Yerli yabancı pek çok ziyaretçiye sahip Nene Hatun Tarihi Milli Parkı’nın bundan böyle adından daha sıkça söz ettireceği açıktır.
Orman ve Su İşleri Bakanlığı Doğa Koruma ve Milli Parklar Genel Müdürlüğü ile ilgili kuruluşları Nene Hatun Tarihi Milli Parkı’na verdikleri destek ve emek için kutluyoruz.
Nene Hatun Tarihi Milli Parkı’nda -girişten itibaren- gördüğümüz bazı eksiklikler ise şöyledir:
- Giriş kapısının daha iyi ışıklandırılması, özel ağaçlar ve çiçek gruplarıyla girişin süslenmesi daha baştan güçlü bir etki uyandırabilecektir.
- Giriş-çıkış saatlerini gösteren levhanın acilen değiştirilmesi ve yaz aylarında gece saat 22.00’ye kadar Nene Hatun Tarihi Milli Parkı’nın ziyarete açık olması, buradaki manzara teraslarından şehrin gece görüntüsünün izlenmesinin sağlanması yerinde olacaktır.
- Nene Hatun Tarihi Milli Parkı’nın yollarında ışık direkleri konulmuştur, gece saat 22.00’ye kadar bu lambalar yakılmalı, gerek Mecidiye gerekse Aziziye tabyaları ve bayrak direği, şehirden görülecek şekilde aydınlatılmalıdır.
- Girişten sonra hemen yolun sağ tarafındaki yapı grubu ilginç bir tasarım olarak dikkat çekmektedir. Klasik bir Erzurum sokağının bu noktada inşa edilmiş olması, çeşmeleri ve Saat Kulesi’yle ilginç bir kompozisyon oluşturmuştur.
- Ne var ki, taş hissi veren kaplama malzeme şimdiden yerinden kalkmıştır! (Fotoğraflarda çerçeve içine aldığım yerler.) Sokağa döşenen o harika taş kaplama ve çeşmelerde kullanılan taşlar, gerçeklik duygumuzu pekiştirirken, evlerin üzerine yapıştırılan malzeme ve onun şimdiden dökülmeye başlayan çehresi, aceleyle kurulmuş bir filim seti havasıyla, güzelliği bozuyor ve ortamı bir mizaha dönüştürüyor. Bu kaplamalar acilen kaldırılarak tüm yapı stokuna taş giydirilmelidir.
- Tamamı şu anda kapalı durumdaki bu Erzurum evleri, 93 Harbi Müzesi, 93 Harbi video ve film izleme salonu, Nene Hatun Odası, Savaşı yöneten askeri heyetin fotoğrafları, 93 Harbi Kafkas Cephesi resimleri, döneme ait eşyalar ve silahlar vb. bu ev gruplarına serpiştirilmeli ve her bir yapı işlev kazanmalıdır.
- Doğan Hattatoğlu’nun Erzurum Büyük Şehir Belediyesi’ndeki ‘Erzurum Maketleri’nin bu evlerden birine taşınması da, ziyaretçilerin şehre dair bilinçlerini güçlendirecektir. Sanatçıya, Erzurum çevresindeki diğer tabyaların maketlerinin yaptırtılarak, burada teşhiri de yerinde bir hizmet olacaktır.
- Ziyaretçilerin 93 Harbi ve Nene Hatun’la ilgili broşür ya da kitap talepleri karşılanmalıdır.
- Güzel Sanatlar Fakültesi’nin ilgili bölümleri 93 Harbi ve Nene Hatun’la ilgili çeşitli imajlar üretmelidir. Büyükşehir Belediyesi, Valilik, bu tür hediyelik eşya üretimine destek vermelidir. (Dokumadan yapılan, Nene Hatun çantaları, seccade boyutunda halı ya da kilimler, vb.)
- Aziziye Anıtı’nda eser hakkında bilgi verilmelidir. Anıtı yaptıran 3. Ordu Müfettişi Orgeneral Nurettin Baransel Paşa ve anıtı planlayan Subay sanatçı Ahmet Ziyaeddin Sarıkartal hakkında bilgi levhaları acilen konulmalıdır.
- Aziziye Anıtı’nın sağ yanındaki dört mezarın sembolik olmadığı, şehitlerin bir kısmının buraya nakledildiğiyle ilgili bilgi levhası yer almalıdır.
- Aziziye ve Mecidiye tabyalarının ağaçlandırılması (renkli çalı türleriyle) ağaçsız yamaçların örtülmesine devam edilmelidir.
- Her iki tabyanın uygun bir noktasına bir WC konulması gerekir.
- Manzara noktaları çoğaltılmalı ve buralara ücretle çalışan dürbünler konulmalıdır.
- Erzurum’da yaz aylarında gün batımı manzarası (gurup) muhteşemdir. Mecidiye tabyasının önündeki teras daha da genişletilerek, buradan gurubun izlenmesine fırsat verilebilir ve bu tabii güzellik bir ‘değere’ dönüştürülebilir.
- İlgili belediyeler tabyalara çalışan bir otobüs hattı koyabilirler. Vb.