Nesrin Demir/Pusula
Ulusal Su Verimliliği Seferberliği kapsamında hazırlanan, Türkiye’de faaliyet gösteren tüm sektörler ve tüm paydaşlar için su verimliliği konusunda yol haritası mahiyeti taşıyan “Değişen İklime Uyum Çerçevesinde Su Verimliliği Strateji Belgesi Ve Eylem Planı (2023-2033)" Resmi Gazete'de yayımlandı.
Seferberlik kapsamında, 31 Ocak 2023 tarihinde Emine Erdoğan'ın himayelerinde Cumhurbaşkanlığı Külliyesi'nde Su Verimliliği Seferberliği Tanıtım Toplantısı düzenlenerek, su verimliliği konusunda, ulusal ölçekte harekete geçilmesi için uygulanacak stratejiler kamuoyuna duyurulmuştu. Türkiye’de değişen iklime uyum sağlanması, su kaynaklarının kalite-miktar açısından korunması, sürdürülebilir yönetiminin sağlanmasına ilişkin çözüm yolları ve gelişmelerin çok paydaşlı şekilde değerlendirilmesi için harekete geçildi. Bu noktada strateji eylem planları oluşturularak uygulanması amacıyla, Tarım ve Orman Bakanlığı koordinasyonunda Ulusal Su Verimliliği Seferberliği başlatıldı.
Konuya ilişkin Tarım ve Orman Bakanlığından yapılan açıklama şöyle;
Rehber Niteliği Taşıyor
Ülkemiz Akdeniz iklim kuşağında yer almakta olup, iklim değişikliğinin olumsuz etkilerinden en fazla etkilenecek ülkeler arasında kabul ediliyor. Havzalarımızdaki su varlığımızın iklim değişikliğine bağlı olarak gelecekte nasıl etkileneceğine ilişkin projeksiyonlar su kaynaklarımızın önümüzdeki yüz yıl içerisinde yüzde 30'a varan oranlarda azalabileceğini gösteriyor.
Artan nüfus, kentleşme, sanayi ve tarım faaliyetleriyle birlikte su talebi de doğru orantılı olarak artış gösteriyor. Bu sebeplerle kentsel, tarımsal, endüstriyel alanlar başta olmak üzere bütün sektörlerde su kullanımında verimliliğin artırılması için yol haritası geliştirmek zaruret haline geldi. Bu kapsamda, suyun sektörler arası ortak kullanılan bir kaynak olması nedeniyle her bir sektör için kaynak verimliliğine yönelik stratejiler su kaynaklarının sürdürülebilir yönetimi açısından büyük önem taşıyor.
Sürdürülebilir refahın temini, sağlıklı ve kaliteli yaşam standartlarının korunması ve gelecek nesillerimize gururlu bir miras bırakabilmek maksadıyla hazırlanan çalışma su kaynaklarımızın korunmasında bütün paydaşlarımız için rehber niteliği taşıyor.
Değişen İklime Uyum Çerçevesinde Su Verimliliği Strateji Belgesi ve Eylem Planının hazırlık sürecinde paydaşların sürece aktif katılımı ve kapsayıcılık ön planda tutuldu. Hazırlanan belgede; aşağıda yer alan ana eksenler üzerinden su verimliliği hedefleri, stratejileri ve eylemleri tanımlandı:
Kentsel Su Kullanım Verimliliği
Tarımsal Su Kullanım Verimliliği
Endüstriyel Su Kullanım Verimliliği
Bütün Sektörleri Etkileyen Su Kullanım Verimliliği
Eylem Planı, toplam 4 ana eksen üzerine kurgulanmış olup hazırlanan belgede 4 adet temel amaç, 9 adet ulusal hedef, 49 adet öncelikli eylem yer almaktadır. Belgenin bileşeni olarak hazırlanan eylem planları ise 2023-2033 yıllarını kapsayan 10 yıllık dönemde hayata geçirilecek tedbirleri içeriyor.
Strateji Belgesinde öne çıkan konular:
Kentsel su kullanım verimliliğinin iyileştirilmesi (İçme suyu maksatlı kullanımlar, Bireysel (evsel) kullanımlar)
Tarımsal su kullanım verimliliğinin iyileştirilmesi
Endüstriyel su kullanım verimliliğinin iyileştirilmesi
Alternatif su kaynaklarının yaygınlaştırılması (kullanılmış suların yeniden kullanımı, gri su kullanımı, yağmur suyu hasadı, vb. )
Su ayak izinin azaltılması,
Suyun uygun fiyatlandırılması,
Kurumsal kapasitenin geliştirilmesi,
İş birliği, eğitim ve farkındalık çalışmaları.
Belgede öncelikli hedefler arasında:
Yerel idarelerde su verimliliğinin artırılmasıyla bütün belediyelerde su kayıp oranının 2033 yılına kadar yüzde 25; 2040 yılına kadar yüzde 10 seviyesine düşürülmesi,
Hanelerde ve bireysel su kullanımında verimliliğin artırılmasıyla kişi başı günlük ortalama su tüketiminin 2030 yılına kadar 120 L, 2050 yılına kadar 100 L'ye düşürülmesi,
Tarımsal su kullanım verimliliğini artıran uygulamaların yaygınlaştırılmasıyla sulama randımanının 2030 yılına kadar yüzde 60, 2050 yılına kadar yüzde 65 seviyesine yükseltilmesi,
Sanayide temiz üretim tekniklerinin ve su verimliliği tedbirlerinin uygulanmasıyla yüzde 50'ye varan oranlarda su kazanımı sağlanması yer alıyor.
Hazırlanan belgede, önümüzdeki yüzyıl için suyun tüm sektörlerde ve bütün paydaşlarımız tarafından verimli kullanılmasına yönelik stratejiler ve eylemler ile sorumluluk yüklenecek ve iş birliği yapılacak kurum ve kuruluşlar belirlendi.
Ayrıca belgede su verimliliği konusunda ulusal hedefler ve o hedeflerin sağlanabilmesi için gerekli aksiyonlar; suyu verimli kullanma yöntemleri, alternatif yani geleneksel olmayan su kaynaklarının yaygınlaştırılması, kullanılmış suların yeniden kullanılması, yağmur suyu hasadı, gri suların kullanımı, geri kazanım, suyun uygun ve verimli kullanmayı teşvik edecek şekilde fiyatlandırılması, su ayak izi konusunda farkındalık oluşturulması ve ayak izimizin sürdürülebilir seviyelere çekilmesi, yasal, idari ve teknik anlamda kapasite geliştirilmesi, eğitim, farkındalık, ortak akıl ve iş birliği çalışmalarına ilişkin hususlara yer verildi.
Su Verimliliği İnternet Sitesi Hizmete Sunuldu
Su verimliliği seferberliği ile ilgili farkındalığın artırılması amacıyla hazırlanan suverimliligi.gov.tr internet sitesi de hizmete sunulmuştu.
Seferberlik kapsamında gerçekleştirilen etkinliklere, hazırlanan dokümanlara ve diğer bilgilere internet sitesi üzerinden ulaşılabiliyor.
