Konferansta Cahit Arf, insan beyni ile makineler arasındaki temel farklara değindi. Özellikle insan beyninin estetik yargılar oluşturabilmesi, belirsizlikler içeren kararlar verebilmesi ve sezgisel düşünme kapasitesine sahip olmasının, makinelerden ayrılan en önemli özellikler olduğunu vurguladı. Arf, makinelerin belirli kurallar çerçevesinde çalıştığını, ancak insan zihninin bundan çok daha karmaşık bir yapıya sahip olduğunu belirtti.

Bu konuşmanın yapıldığı dönemde dünya genelinde yapay zekâ çalışmaları yeni yeni ortaya çıkarken, Türkiye’de de bu alandaki ilk teorik tartışmalardan birinin Erzurum’da gerçekleşmiş olması dikkat çekti. Arf’ın öngörüleri, bugün yapay zekânın geldiği nokta göz önüne alındığında oldukça ileri görüşlü bir perspektif sunduğunu gösterdi.
Konferansın tam metni, Atatürk Üniversitesi'nin 1958-1959 Öğretim Yılı Halk Konferansları serisinde yayımlandı.
1959'da Atatürk Üniversitesi'nde yapılan konferansta, "Kendi kendisini tekemmül ettiren makine tasarlamak mümkündür. Fakat kanaatime insan beyni ile makine arasındaki asıl fark, insan beyninin estetik mahiyette müessirleri alıp onlar üzerinde işleyebilmesi ve yine estetik mahiyette olan kararlar verebilmesine, verilen bir işi yapıp yapmamak hususunda kendisini serbest hissetmesine mukabil makinede bu vasıfların benzerlerinin yok oluşudur. Bu vasıfları karakterize eden husus hepsinin de bir belirsizlik unsuru ihtiva etmesi, bunların şaşmaz bir şekilde uydukları kaidelerin mevcut olmayışıdır. Belirsizlik karakterini haiz olan insan dışı tabiat hadiseleri mevcuttur. Bunlar atom içinde cereyan eden olaylardır. Bu itibarla nisbeten küçük sayıda atom içinde cereyan eden olaylar böyle makinelerin işleyişinde müessir hale getirilebilirse, makinelerin estetik bakımdan da insan beynine benzeyebileceği ümit edilebilecektir. Böyle bir makine, mesela filân müzik parçasını güzel bulmadığını söyleyebilecektir. Fakat bu işin uzun yüzyıllar sonra bile ve belki de hiçbir zaman yapılamayacağını zannediyorum." ifadelerini kullanan Cahit Arf, yeni nesil yapay zeka modellerini anımsattı.
Ahmet Volkan Çelik