Son zamanlarda birçok insanda görülen KOAH hastalığının sorumlusunun iç ortam havasının kirli olmasından kaynaklandığı belirlendi. Sigara içmeyenlerde dahi ortaya çıkan KOAH’a ısınma ya da yemek pişirme kaynaklı duman ve partiküllere maruziyet (odun, kömür, çalı, çırpı, tezek kullanımı gibi) neden olabiliyor.
İstanbul Okan Üniversitesi Hastanesi, Göğüs Hastalıkları Bölümünden Başhekim Yardımcısı Doç. Dr. Fidan Yıldız, herkesin muzdarip olduğu KOAH hastalığını anlattı.
Dünyada ve ülkemizde her 10 kişiden ikisinin KOAH olabileceğini kaydeden Yıldız, “10 KOAH’lıdan sadece 1’i hastalığını bilmekte. Dünya Sağlık Örgütü verilerine göre dünyada ve ülkemizde en sık öldüren 4. hastalıktır.
KOAH Nasıl Bir Hastalık
Sigara dumanı, zararlı partikül veya diğer zararlı gazlara maruziyet sonrası kişinin soluk yollarında mikrobik olmayan bir iltihap oluşur ve iltihaplanma sonucu hava yolları daralır. KOAH önlenebilir ve tedavi edilebilir bir hastalıktır” dedi.
Sigara baş sorumlu
KOAH’lı hastaların %70-80’inden ön planda sigaranın sorumlu olduğunu bildiren Yıldız, şunları kaydetti: “ Kişinin sigara içmemesine rağmen sigara dumanına maruz kalması da KOAH gelişimi için risk teşkil eder. Sigara içen kişilerin hava yolları ve akciğerleri, sigaranın içerdiği zararlı maddelere karşı bir savunma içine girer. Akciğerleri korumak için koruyucu mekanizmalar devreye girer. Sürekli sigara içilirse bu koruyucu mekanizmalar yeterli işlev göremez ve akciğer dokularında zararlar oluşur. Akciğerlerdeki salgıların miktarı artar, hava yolları daralır, damarlarda değişiklikler oluşur.
Yemek pişirirken dikkat
İç ortam havasının kirli olması, diğer önemli bir KOAH nedenidir. Sigara içmeyenlerde ortaya çıkan KOAH’dan büyük oranda sorumludur. İç ortam hava kirliliğinin en önemli nedeni biomass maruziyetidir. Isınma ya da yemek pişirme kaynaklı duman ve partiküllere maruziyet (odun, kömür, çalı, çırpı, tezek kullanımı gibi)
KOAH’a sebep bazı meslekler
İş ortamında akciğerlere zarar verebilecek çeşitli gaz ve tozlara uzun süre maruz kalınması sonucu KOAH gelişebilir. Maden işçiliği, metal işçiliği, ulaşım sektörü ve odun/kağıt üretiminde çalışma, çimento, tahıl ve tekstil işçiliği gibi meslekler nedeniyle toz, duman ve zararlı gazlara maruz kalmak.
KOAH Belirtileri
Sinsi başlayan ve giderek şiddetini artıran nefes darlığı,
Kronik öksürük,
Balgam çıkarma,
Hırıltı veya göğüste sıkışma hissi şeklindedir.
Risk grubunda olmasına rağmen hasta semptomatik olmayabilir veya semptomlarını doktora başvuracak kadar önemsemeyebilir.
Tanı nasıl konur
Tanı koydurucu tetkik Üfleme testleri (Spirometri), yardımcı tetkikler akciğer filmi, kan oksijen seviyesi ölçümü, kan ve egzersiz testleridir. KOAH tedavisi tek başına ilaç tedavisinden ibaret değildir. Hasta ve hekim iş birliğinin sağlanması tedavinin önemli bir parçasıdır”.
Cavit Emre ŞEN
