Şeyma TAHİR/Pusula
Enflasyona bağlı olarak özel okul fiyatlarında yüksek artışlar velilerin tepkilerine neden oluyor. Geçtiğimiz yıl Cumhurbaşkanı Erdoğan özel okullarda ücret artış oranının yüzde 36 ile sınırlandırıldığını dile getirmiş ve 2022-2023 eğitim öğretim ücretleri buna göre belirlenmişti. 6 Ocak 2023 tarihinde alınan kararda ise; ‘yapılacak artış oranı yılsonu TÜFE oranı dikkate alınarak Milli Eğitim Bakanlığınca belirlenir’ ifadesi yer almış, ardından MEB, 2023-2024 eğitim öğretim yılı için yüzde 65’lik bir tavan oran açıklamıştı.
Eskiye formül devrede
Ancak 8 ay sonra, 5 Ağustos tarihli Resmî Gazete’de duyurulan değişiklikle eskiye dönüldü. Özel okul ücretlerinin belirlenmesinde eskiden olduğu gibi ücret artışlarını bakanlık belirlemeyecek. Zam miktarı önceki yıllarda olduğu gibi ÜFE + TÜFE’nin toplamının ikiye bölünmesi ve çıkan rakamın üstüne en fazla yüzde 5 eklenmesiyle saptanacak.
Veliler endişeli
Erzurum’da ise okul ücretlerine yapılan zam velileri kara kara düşündürüyor. Çocuğuna iyi bir gelecek sunmak isteyen ebeveynler, anaokulundan başlayarak üniversiteye kadar kaliteli bir eğitim için uğraş veriyor. Tercihini özel okullardan yana kullananlar ise artan fiyatlardan bir hayli şikâyetçi. Yeni kayıt yaptıracaklar için fiyatlar katlanırken, veliler kendilerine uygun okulları araştırıyor.
Bu kapsamda Erzurum’da ortalama özel anaokulu yıllık fiyatları 50 bin TL ile 222 bin TL arasında değişiyor. İlkokul fiyatları ise 59 bin TL ile 194 bin TL arasında, ortaokul fiyatları 66 bin TL ile 153 bin TL arasında; lise fiyatları ise 72 bin TL ile 143 bin TL arasında farklılık gösteriyor.
“Kapanmanın eşiğindeyiz”
Özel okullar cephesinde ise eğitimciler sanılanın aksine fiyatlarda aşırı bir zammın olmadığına dikkat çekiyor. Resmi Gazetede yayımlanan yeni kararla birlikte bir nebze olsun rahatlayacaklarını dile getiren özel okul sahipleri, Milli eğitim Bakanlığı’nın belirlediği eski yüzde 65 sınırının kendilerini zora soktuğunu hatta kapanmanın eşiğine geldiklerini dile getiriyor. Bir sonraki yıl için geçerli olacak yeni kararın ise dönem başından itibaren yapılması gerektiğine dikkat çekiyorlar.
“Fiyatlar Türkiye gerçeklerine göre değerlendirilmeli”
Özel okullarda dikkat çeken artış hakkında konuşan Erzurum Eğitim Bir Sen Şube Başkanı Mustafa Karataş, konunun sadece Erzurum ölçekli değil Türkiye bazlı ele alınmasının daha doğru olacağına dikkat çekti. Karataş, “Türkiye genelinde tüm okulları alakadar eden ve kapsayan bir durum olduğu için konunun geneline bakmak gerekiyor. Ülke gerçeklerine, özel okul şartlarına, o okulun verdiği eğitimin kalitesine bakılmalı” dedi.
Fiyatlar okul sahiplerinin inisiyatifine bağlı
Özel okul fiyatlarının değişkenlik gösterdiğini belirten Karataş, “Başlangıç sayılan sınıflar olan anaokulu, ortaokul ve lise fiyatları tamamıyla okul sahiplerinin inisiyatifine bağlı bir parametre. Bu noktada asıl sıkıntı başlıyor. Çünkü devletin belirlediği yüzde 65 sınırı ara dönemler için geçerli bir kural. Okul sahibi 1,5 ve 9. sınıflar için veliye istediği rakamı verebiliyor. Bu noktada devletin özel okullara koyacağı sınır ve tedbirler değiştirilmeli. Çünkü bir okul uçuk bir fiyatla öğrenci kaydı alabiliyorken diğer okul onun altında kalabiliyor. İşler bu noktaya gelince velilerden serzeniş duymak kaçınılmaz oluyor.” diye konuştu.
“Eğitim, Batıya göre Erzurum’da çok ucuz”
Günümüz şartlarında her şeye zam gelirken okul fiyatlarının artmasının doğal olduğunu dile getiren Başkan Karataş, “Milyonlar harcanıp yapılan okulların harcamaları, vergileri, öğretmen masrafları hesaplandığında çoğu zaman zarar ettiklerini söylemek mümkün. Erzurum'daki özel okul fiyatları velilere pahalı gelebilir fakat batıdaki genel duruma bakıldığında aslında Erzurum’da çok ucuza kaliteli bir eğitim verildiğini söyleyebiliriz. Ayrıca özel okulların sırtında gelir vergisi diye bir yükümlülük de var. Siz kazansanızda kazanmasanızda kazandığınız baz alınarak vergi alınıyor. Bütün bunları hesaba kattığımızda özel okullar ucuz ya da pahalı diye net bir şey demek mümkün değil. Fakat bu noktada dikkat edilmesi ve düzenlenmesi gereken şey; Türkiye gerçeğinde öğrencinin, öğretmenin kuruma maliyetinin ne olduğu ve reel piyasanın ne durumda olduğudur” ifadelerini kullandı.
62 özel okul var
Özel okulların şehirde eğitim yükünün büyük bir kısmını sırtlandığına dikkat çeken Mustafa Karataş sözlerini şöyle sürdürdü:
“Erzurum'da 62 adet özel okul var. Bunlardan 22'si anaokulu, 10'u ilkokul, 12'si ortaokul, 6'sı fen lisesi, 9'u Anadolu lisesi, 1'i laboratuvar statüsünde 2'si ise devlet destekli meslek lisesi konumunda. Rakamlara bakıldığında özel okulların Erzurum eğitiminde büyük bir yükü aldıklarını söyleyebiliriz. Devlet, bu özel okulların hepsine belli bir düzenleme getirip denetleyerek ortadaki sorunu çözüme kavuşturulabilir. Böylelikle başlangıç sınıflarında ortaya çıkan yüksek rakamların veya diğer okullar arasında oluşan fiyat farkı belli bir düzene oturtulmuş olur.
“Okullar ve veliler gözetilmeli”
Yapılacak düzenlemelerle birlikte okul sahiplerinin kafalarına göre belirleyecekleri fiyatların önüne geçilip, veliler gözetilirken okul sahipleri de var olan enflasyon karşısında korunmuş olur. Özel okullara Türkiye genelinde getirilecek olan düzenleme ve disiplinle beraber ortada oluşan fiyat uçurumları giderilmiş olacaktır. Böylelikle kafasına esen istediği fiyatı vermeyecektir ve eğitimin kalitesini, standartına göre bir sistem oluşacaktır.”
Resmi Gazetede yayınlandı
Milli Eğitim Bakanlığı’nın kararına göre Erzurum’da 2023 yılında özel okullarda uygulanacak zam oranı yüzde 65 olarak belirlenmişti. Ancak 8 ay sonra, 5 Ağustos tarihli Resmî Gazete’de duyurulan değişiklikle eskiye dönüldü ve ‘artış oranı ‘bakanlıkça belirlenir’ ifadesi kaldırıldı. Bu kararla birlikte okul fiyatları hangi ay açıklanırsa o ayın ÜFE ve TÜFE verileri toplanıp, ikiye bölünerek ve çıkan rakamın üzerine 5 puan enflasyon payı eklenerek artış oranı belirlenecek. Uygulama 2024-2025 eğitim öğretim yılı için geçerli olacak.
VATANINI SEVEN ÖZEL OKUL YÖNETİCİLERİ MUSTAFA KARATAŞA KULAK VERMELİDİR.