EN KARSTİK MAĞARA
İspir-Erzurum yolu üzerinde Maden köprü kavşağından sola ayrılan yolun 3 km ilerinde yer alan Elmalı Köyünün 1 km doğusunda yer alan Zindan Mağarası sarkıt ve dikitleriyle ilin en karstik mağarası olma özelliğini taşır.
EN BÜYÜK TERMAL TURİZM MERKEZİ
İle 15 km, havalimanı 5 km uzaklıkta olan Ilıca kaplıcaları romatizma, sedef, bel ve boyun ağrıları çekenlerin ilk uğrak yeridir. Modern yapısı ve çevre düzenlemesi ile şimdiki adıyla Aziziye Termal Tesisleri en büyük termal tesistir.
EN FAZLA RAMAZAN DA YENİLEN YEMEKLER
Ramazan ayında iftar sofralarının olmazsa olmaz denilen yemekleri Ayran çorbası, yumurtalı kıyma ve kadayıf dolmasıdır. Ramazan öncesi kasaplarda alınan etler, annelerimizin hazırladığı aş otları ve kadayıfla iftar sofraları renklenir ve mideler hoşnut edilir.
EN ÇOK DEVAM EDEN TERAVİH NAMAZI DUASI
Teravih namazının 20 rekâtı da kılınıp yatsı namazının 3 rekât vitir namazına geçilmeye başlanmadan önce müezzinler yanık sesleriyle İŞFENAYI okur. İlk defa ne zaman okunduğu bilinmez ama yıllardır ilde süre gelen en önemli geleneklerden biridir. Dua işfa’lena yevme’l arasati ve’l mizan. İrham bi fazlike ya rrabbe’l alemin, imen kale min abidike amin.
EN KUTSAL GÖL
Şanlıurfa gibi, Erzurum’da kutsallığına inanılan balıkların olduğu bir göl bulunur. İlde Aziziye ilçesinin 5-6 km güneyinde Söğütlü Köyünde yer alan balıklı göl son yıllarda atılan adımlarla turizme kazandırılmaya çalışılmaktadır. Gölde ki balıkların Anadolu’nun fethi için mücadele eden askerler olduğuna inanış yaygındır. Bazı rivayetlere göre de askerler I. Dünya Savaşına katılan askerlerdir. Gölde ki balıkları yiyenlerin lanetlendiği ve birkaç kez buna teşebbüs edenlerin akıbetinin iyi olmadığına dair hikâyelerde anlatılmaktadır.
EN YAYGIN ÇOCUK GELENEĞİ
Ramazan ve Kurban Bayramı öncesi ellerinde torbalarıyla sokak sokak gezip, hane sahiplerinden arafalık toplayan çocuklar şehrin manevi bir yönüdür. Şeker, fındık, fıstık, leblebi gibi yiyecekleri vardıkları hanelerden torbalarına atan çocukların neşesi bir sonraki arafalık gününe kadar devam eder.
EN FAZLA İSMİ KARIŞAN ŞEHİR
Tarihi süreç boyunca Erzurum, Erzen, Erze, Arze isimleriyle de anılmıştır. 1048 yılında Tuğrul Bey’in üvey kardeşi Azerbaycan Valisi İbrahim Yınal ve Kutalmış, Erzurum bölgesine gelmiş ve bugün ki Kahramanlar Mahallesi o zaman ki Karaz şehrini muhasara etmişlerdir. Şehir halkını direnmesi üzerine kuşatma çetin geçmiş ve şehir yakılmıştır. Zor durumda gelen şehir halkı V. Yüzyılda inşa edilen Theodosiopolis şehrine göç etmiş ve ilin ana merkezi burası olmaya başlamıştır. Karaz ise Kara Erzen, Kara Arze ve Kara Arz isimleriyle anılmaya başlamıştır. Erzen isminin farklı coğrafyalarda kullanılması üzerine Roma döneminden itibaren şehre RUM ifadesi de eklenmiştir. Erzen adlı şehirlerden biri Kubbetüs İslam olarak bilinen Ahlat şehrinde ve İran’ın Şiraz civarında bulunmaktadır.
EN FAZLA GÖREV DÜŞEN YAPI
İlde hapishane, konak, barınak, ahır, alışveriş merkezi, kervansaray, ribat, karakol ve elektrik santralı olarak da kullanılan Rüstem Paşa Bedesteni verilen görevleri layıkıyla yapan bir binadır. Bina Kanuni Sultan Süleyman zamanında veziriazam olan Rüstem Paşa tarafından XVI. Yüzyılda yaptırılmıştır.
EN YAKIN KOMŞU İL
Erzurum’a en yakın komşu il daha önce il sınırlarımız içinde de yer alan 124 km uzaklıkta ki Bayburt ilimizdir.
EN UZAK KOMŞU İL
Erzurum’a en uzak komşu il, 377 km ile Rize ilimizdir.
EN UZAK İL
Erzurum’a en uzak il 1506 km ile Çanakkale’dir. Çanakkale’den sonra en uzak iller Muğla ve Aydın illeridir.
İspir-Erzurum yolu üzerinde Maden köprü kavşağından sola ayrılan yolun 3 km ilerinde yer alan Elmalı Köyünün 1 km doğusunda yer alan Zindan Mağarası sarkıt ve dikitleriyle ilin en karstik mağarası olma özelliğini taşır.
EN BÜYÜK TERMAL TURİZM MERKEZİ
İle 15 km, havalimanı 5 km uzaklıkta olan Ilıca kaplıcaları romatizma, sedef, bel ve boyun ağrıları çekenlerin ilk uğrak yeridir. Modern yapısı ve çevre düzenlemesi ile şimdiki adıyla Aziziye Termal Tesisleri en büyük termal tesistir.
EN FAZLA RAMAZAN DA YENİLEN YEMEKLER
Ramazan ayında iftar sofralarının olmazsa olmaz denilen yemekleri Ayran çorbası, yumurtalı kıyma ve kadayıf dolmasıdır. Ramazan öncesi kasaplarda alınan etler, annelerimizin hazırladığı aş otları ve kadayıfla iftar sofraları renklenir ve mideler hoşnut edilir.
EN ÇOK DEVAM EDEN TERAVİH NAMAZI DUASI
Teravih namazının 20 rekâtı da kılınıp yatsı namazının 3 rekât vitir namazına geçilmeye başlanmadan önce müezzinler yanık sesleriyle İŞFENAYI okur. İlk defa ne zaman okunduğu bilinmez ama yıllardır ilde süre gelen en önemli geleneklerden biridir. Dua işfa’lena yevme’l arasati ve’l mizan. İrham bi fazlike ya rrabbe’l alemin, imen kale min abidike amin.
EN KUTSAL GÖL
Şanlıurfa gibi, Erzurum’da kutsallığına inanılan balıkların olduğu bir göl bulunur. İlde Aziziye ilçesinin 5-6 km güneyinde Söğütlü Köyünde yer alan balıklı göl son yıllarda atılan adımlarla turizme kazandırılmaya çalışılmaktadır. Gölde ki balıkların Anadolu’nun fethi için mücadele eden askerler olduğuna inanış yaygındır. Bazı rivayetlere göre de askerler I. Dünya Savaşına katılan askerlerdir. Gölde ki balıkları yiyenlerin lanetlendiği ve birkaç kez buna teşebbüs edenlerin akıbetinin iyi olmadığına dair hikâyelerde anlatılmaktadır.
EN YAYGIN ÇOCUK GELENEĞİ
Ramazan ve Kurban Bayramı öncesi ellerinde torbalarıyla sokak sokak gezip, hane sahiplerinden arafalık toplayan çocuklar şehrin manevi bir yönüdür. Şeker, fındık, fıstık, leblebi gibi yiyecekleri vardıkları hanelerden torbalarına atan çocukların neşesi bir sonraki arafalık gününe kadar devam eder.
EN FAZLA İSMİ KARIŞAN ŞEHİR
Tarihi süreç boyunca Erzurum, Erzen, Erze, Arze isimleriyle de anılmıştır. 1048 yılında Tuğrul Bey’in üvey kardeşi Azerbaycan Valisi İbrahim Yınal ve Kutalmış, Erzurum bölgesine gelmiş ve bugün ki Kahramanlar Mahallesi o zaman ki Karaz şehrini muhasara etmişlerdir. Şehir halkını direnmesi üzerine kuşatma çetin geçmiş ve şehir yakılmıştır. Zor durumda gelen şehir halkı V. Yüzyılda inşa edilen Theodosiopolis şehrine göç etmiş ve ilin ana merkezi burası olmaya başlamıştır. Karaz ise Kara Erzen, Kara Arze ve Kara Arz isimleriyle anılmaya başlamıştır. Erzen isminin farklı coğrafyalarda kullanılması üzerine Roma döneminden itibaren şehre RUM ifadesi de eklenmiştir. Erzen adlı şehirlerden biri Kubbetüs İslam olarak bilinen Ahlat şehrinde ve İran’ın Şiraz civarında bulunmaktadır.
EN FAZLA GÖREV DÜŞEN YAPI
İlde hapishane, konak, barınak, ahır, alışveriş merkezi, kervansaray, ribat, karakol ve elektrik santralı olarak da kullanılan Rüstem Paşa Bedesteni verilen görevleri layıkıyla yapan bir binadır. Bina Kanuni Sultan Süleyman zamanında veziriazam olan Rüstem Paşa tarafından XVI. Yüzyılda yaptırılmıştır.
EN YAKIN KOMŞU İL
Erzurum’a en yakın komşu il daha önce il sınırlarımız içinde de yer alan 124 km uzaklıkta ki Bayburt ilimizdir.
EN UZAK KOMŞU İL
Erzurum’a en uzak komşu il, 377 km ile Rize ilimizdir.
EN UZAK İL
Erzurum’a en uzak il 1506 km ile Çanakkale’dir. Çanakkale’den sonra en uzak iller Muğla ve Aydın illeridir.
