Doğadan gelen şifa Kişhan pekmezi
Erzurum’un Uzundere İlçesi‘nde doğadan toplanarak pekmez haline getirilen yöresel adıyla Kişhan’ın (Yalancı iğde) birçok hastalığa iyi geldiği belirtiliyor.
İrfan TARAKÇIOĞLU
Yalancı İğde Erzurum’da hem bir doğal tat hem de şifa kaynağı olma yolunda.
Uzundere Belediyesi bünyesinde İş-kur aracılığıyla mevsimlik olarak çalışan köylü kadınlar, dağlarda doğal ortamlarında yetişen yalancı iğdenin meyvelerini toplayıp, kazanlarda pişirdikten sonra elekten geçirerek marmelat yapıyor.
Belediye Başkanı’ndan açıklama
Uzundere Belediye Başkanı Halis Özsoy, kadınların yörede ‘kişhan’ verilen ‘yalancı iğde’ diye bilinen meyveyi topladıklarını belirterek, “ 5 vitamin ve 140 minareli bünyesinde barındıran bu meyve, Moğol hükümdarı Cengizhan’ın askerlerinin enerji depolamak için kullandığı bir yiyecek. Tabi bunun raf ömrünün uzun olabilmesi için pekmez haline getirilmesi lazım. Biz bu ürünümüzü pekmez haline getirdik. İsteyenler ilçemizden temin edebiliyorlar “dedi.
Özsoy, Atatürk Üniversitesi Rektör Yardımcısı Prof. Dr. Sezai Ercişli’nin konuyla ilgili olarak yaptığı açıklamada kansere karşı çok etkili bir meyve olan yalancı iğdeden Prof. Dr. Mehmet Öz’ün de çoğu programlarında yabani iğde olarak bahsettiğini, bu meyvenin birçok hastalığa iyi geldiğini vurguladı. İç ve Doğu Anadolu Bölgesi’nde yetişen meyvenin yeterince tanınmadığını ifade eden Özsoy, hem doğal yiyecek hem de bir çok hastalığa iyi gelen bu meyveyi değerlendirerek, tanıtımı ve ekonomik anlamda ilçe halkına katkı sunmasına çalıştıklarını bildirdi.
Meyve ve pekmezden temin etmek isteyenlerin Uzundere Belediyesi’nin 0-442-7913295 numaralı telefonuna başvurmaları gerekiyor.
Yalancı İğde
Süper kategorisine giren meyve tarihi olarak da çok eski. Çin İmparatorluğu, Moğollar ve Yunan mitolojisinde de geçiyor. Dünyada en fazla Çin ve Moğolistan’da bulunuyor. Yaklaşık yüzde 95’i bu bölgede. Bunun yanında Rusya, Türkiye, Azerbaycan, Litvanya, Letonya, Finlandiya gibi ülkelerde de bu bitkinin yetiştiriciliği var.
Özellikleri
Turuncumsu sarı meyveleri olgunlaştığında dal üzerine oğul yapmış gibi durarak dikkat çeker
Uzun yıllar yaşar. Çalı formlu olup 10 m ye kadar büyüyebiliyor. Ülkemizde 0-2000 m ye kadar her yükseltide yetişebiliyor. Farklı iklim koşullarına toleransı iyi olduğundan hemen her yerde yetişebiliyor. Ülkemizde bölgelere göre çıçırgan, cıcılık, çişkan, yalancı iğde, çay çalısı, Sincan çalısı isimleriyle biliniyor. Latince ismindeki “Rhamnos” kelimesi “dikenli” anlamında olup bitkinin bol dikenli olduğuna işaret ediyor.
Tohumlarından ve dallarından alacağınız çelikleriyle çoğaltılabiliyor. Tohumdan çimlendirip fidan elde etmek zaman alacağından dallarından sert çelik alarak köklendirme yapabiliriz. Çelikleri 4000 ppmlik IBA (İndol Bütirik Asit) çözeltisine 5 saniye kadar batırarak köklenme hızını ve oranını arttırabiliyor. Çakal eriğinde olduğu gibi meyvelerinde hafif mayhoş tatlı bir marmelatı yapılabilir.
Halk arasında mide ve bağırsak rahatsızlıklarını giderici olarak çayı, yara iyileştirici olarak ta “çıçırgan yağı” adı verilen yağını kullanılıyor.
Cengiz Han’ın askerleri kullandı
Cengiz Han ve askerlerinin seferlerinde yanlarında “çıçırgan, yalancı iğde” götürdükleri bilinir. Moğolistan’da “Kralın kalp kanı” ismiyle tanınması da başka dikkat çekici bir husus. Meyveleri diş eti kanamaları, karaciğer yağlanması, kansızlık, konsantrasyon güçlüğü için kullanılıyor. Meyvelerinden soğuk presle elde edilen yağı kozmetikte antiaging özellikli ürünlere katılıyor. Son birkaç yıldır ülkemizde de tanınmaya ve amatör de olsa yetiştirilmeye başlanan bu bitkinin kozmetik, gıda ve ilaç olarak kullanım alanları giderek çeşitleniyor.
Erzurum’un Uzundere İlçesi‘nde doğadan toplanarak pekmez haline getirilen yöresel adıyla Kişhan’ın (Yalancı iğde) birçok hastalığa iyi geldiği belirtiliyor.
İrfan TARAKÇIOĞLU
Yalancı İğde Erzurum’da hem bir doğal tat hem de şifa kaynağı olma yolunda.
Uzundere Belediyesi bünyesinde İş-kur aracılığıyla mevsimlik olarak çalışan köylü kadınlar, dağlarda doğal ortamlarında yetişen yalancı iğdenin meyvelerini toplayıp, kazanlarda pişirdikten sonra elekten geçirerek marmelat yapıyor.
Belediye Başkanı’ndan açıklama
Uzundere Belediye Başkanı Halis Özsoy, kadınların yörede ‘kişhan’ verilen ‘yalancı iğde’ diye bilinen meyveyi topladıklarını belirterek, “ 5 vitamin ve 140 minareli bünyesinde barındıran bu meyve, Moğol hükümdarı Cengizhan’ın askerlerinin enerji depolamak için kullandığı bir yiyecek. Tabi bunun raf ömrünün uzun olabilmesi için pekmez haline getirilmesi lazım. Biz bu ürünümüzü pekmez haline getirdik. İsteyenler ilçemizden temin edebiliyorlar “dedi.
Özsoy, Atatürk Üniversitesi Rektör Yardımcısı Prof. Dr. Sezai Ercişli’nin konuyla ilgili olarak yaptığı açıklamada kansere karşı çok etkili bir meyve olan yalancı iğdeden Prof. Dr. Mehmet Öz’ün de çoğu programlarında yabani iğde olarak bahsettiğini, bu meyvenin birçok hastalığa iyi geldiğini vurguladı. İç ve Doğu Anadolu Bölgesi’nde yetişen meyvenin yeterince tanınmadığını ifade eden Özsoy, hem doğal yiyecek hem de bir çok hastalığa iyi gelen bu meyveyi değerlendirerek, tanıtımı ve ekonomik anlamda ilçe halkına katkı sunmasına çalıştıklarını bildirdi.
Meyve ve pekmezden temin etmek isteyenlerin Uzundere Belediyesi’nin 0-442-7913295 numaralı telefonuna başvurmaları gerekiyor.
Yalancı İğde
Süper kategorisine giren meyve tarihi olarak da çok eski. Çin İmparatorluğu, Moğollar ve Yunan mitolojisinde de geçiyor. Dünyada en fazla Çin ve Moğolistan’da bulunuyor. Yaklaşık yüzde 95’i bu bölgede. Bunun yanında Rusya, Türkiye, Azerbaycan, Litvanya, Letonya, Finlandiya gibi ülkelerde de bu bitkinin yetiştiriciliği var.
ÖzellikleriTuruncumsu sarı meyveleri olgunlaştığında dal üzerine oğul yapmış gibi durarak dikkat çeker
Uzun yıllar yaşar. Çalı formlu olup 10 m ye kadar büyüyebiliyor. Ülkemizde 0-2000 m ye kadar her yükseltide yetişebiliyor. Farklı iklim koşullarına toleransı iyi olduğundan hemen her yerde yetişebiliyor. Ülkemizde bölgelere göre çıçırgan, cıcılık, çişkan, yalancı iğde, çay çalısı, Sincan çalısı isimleriyle biliniyor. Latince ismindeki “Rhamnos” kelimesi “dikenli” anlamında olup bitkinin bol dikenli olduğuna işaret ediyor.
Tohumlarından ve dallarından alacağınız çelikleriyle çoğaltılabiliyor. Tohumdan çimlendirip fidan elde etmek zaman alacağından dallarından sert çelik alarak köklendirme yapabiliriz. Çelikleri 4000 ppmlik IBA (İndol Bütirik Asit) çözeltisine 5 saniye kadar batırarak köklenme hızını ve oranını arttırabiliyor. Çakal eriğinde olduğu gibi meyvelerinde hafif mayhoş tatlı bir marmelatı yapılabilir.
Halk arasında mide ve bağırsak rahatsızlıklarını giderici olarak çayı, yara iyileştirici olarak ta “çıçırgan yağı” adı verilen yağını kullanılıyor.
Cengiz Han’ın askerleri kullandı
Cengiz Han ve askerlerinin seferlerinde yanlarında “çıçırgan, yalancı iğde” götürdükleri bilinir. Moğolistan’da “Kralın kalp kanı” ismiyle tanınması da başka dikkat çekici bir husus. Meyveleri diş eti kanamaları, karaciğer yağlanması, kansızlık, konsantrasyon güçlüğü için kullanılıyor. Meyvelerinden soğuk presle elde edilen yağı kozmetikte antiaging özellikli ürünlere katılıyor. Son birkaç yıldır ülkemizde de tanınmaya ve amatör de olsa yetiştirilmeye başlanan bu bitkinin kozmetik, gıda ve ilaç olarak kullanım alanları giderek çeşitleniyor.
