KUDAKA'nın İFLASI!

Paralar yeme içmeye gitmiş!

2020 yılından bu yana Genel Sekreterliğini Oktay Güven’in yaptığı KUDAKA, müfettiş denetimlerinden geçemedi. Sponsorluk, organizasyon desteği, nakliye, yemek, yarışma ödülü, seyahat ve konaklama gibi istisna sayılamayacak giderleri raporlara yansıyan ajansta, mevcut yönetimin kamu kaynaklarını usulsüz kullandığı belirlendi.

Mali Yönetim Yeterliliği askıda

Müfettiş raporlarına yansıyan tespitlerin ardından KUDAKA’nın Mali Yönetim Yeterliliği askıya alınırken, başarısızlığın mimarı olan Genel Sekreter Oktay Güven hakkında her hangi bir soruşturma açılmadı. Kamu kaynaklarının adeta heba edildiği ajansın ‘kural tanımaz’ bir şekilde yönetilmesine kimin dur diyeceği merak konusu oldu.

Kamu kaynakları heba edilmiş!

Erzurum merkez olmak üzere Erzincan ve Bayburt sınırları içerisinde faaliyet gösteren Kuzeydoğu Anadolu Kalkınma Alansı’nın uygulamalarında keyfi hareket ederek adeta kurumun iflas ettirildiği resmi raporlara yansıdı. Bakanlık müfettişleri, KUDAKA’nın yönetilemediğini raporlarla ortaya koydu.

Genel Sekreter Oktay Güven’in 2020’de göreve başlamasından önce Türkiye’deki 26 ajans içerisinde tüm faaliyetleri ile başarı grafiğinde ilk üç sırada yer alan KUDAKA, bu tarihten itibaren hızla düşüşe geçerek, yeterliliğini kaybeder hale getirildi. Üst denetim mekanizmaları tarafından tespit edilen bu durum, resmi tutanaklara geçti.    

Halen görevine devam eden KUDAKA Genel Sekreteri Oktay Güven, ajansı adeta özel şirketi gibi yöneterek başarısızlığın baş mimarı oldu. Ajans kaynaklarının amacına uygun projelerde değerlendirilmediği tespit edilmesine rağmen söz konusu kişiye her hangi bir soruşturma açılmadı.

KUDAKA’yı iflas ettirdi!

Sorumluluk alanında bölgesel gelişmişlik farklarını azaltarak kalkınmayı sağlamak hedefi ile kurulan KUDAKA’ya Oktay Güven’in Genel Sekreter olarak atanmasının ardından ajansın başarı grafiği hızla düşüşe geçti. Sayıştay denetimi ile birlikte kendi mevzuatı gereği bir nevi akreditasyon denetimine tabi tutulan Kuzeydoğu Anadolu Kalkınma Ajansı, söz konusu denetimlerden sınıfta kaldı.  

Mali yerliliği askıya alındı 

Sanayi ve Teknoloji Bakanlığı, İçişleri Bakanlığı ile Hazine ve Maliye Bakanlığı müfettişleri tarafından yapılan Mali Yönetim Yeterlilik Denetimlerinde, kurumun geriye dönük 5 yıllık tüm uygulamaları mercek altına alındı.  

Yönetmelik gereği onlarca kriter üzerinden gerçekleştirilen denetimlerde, ajanslar sınav notu gibi 10 üzerinden puanlamaya tabi tutulmakta. Denetimler sonucu 4’ün altında puan alan ajansların mali yerliliği askıya alınmakta.

Üç bakanlık müfettişi tarafından 2022 yılı Haziran ayında denetlenen KUDAKA, 4 puanın altında not alarak mali yeterliliği geçtiğimiz yıl Ekim ayında askıya alındı. Para kullanma yetkisi elinden alınan Ajans’ta tespit edilen onlarca maddede usulsüzlük ve mevzuata aykırı işlem belirlendi.

Kamu kaynakları heba edilmiş!

Söz konusu denetimde üç başkontrolör ve üç bakanlık uzmanının hazırladığı raporda; Kamu kaynaklarının mevzuata aykırı ve verimsiz kullanıldığı ve proje değerlendirme ve uygulama süreçlerine müdahale edildiği tespit edildi.

Hazırlanan raporda; mevzuata aykırı olarak ajans kaynaklarından tanıtım ve sponsoluk işbirliği desteği adı altında usulsüz kaynak kullanıldığı kanaatine varıldı.   

Sayıştay raporuna da yansıdı!

KUDAKA’nın kamu kaynaklarını verimsiz kullanarak sponsorluk, organizasyon desteği, nakliye, yemek, yarışma ödülü, seyahat ve konaklama gibi giderlerin istisna sayılamayacak çoklukta olduğu Sayıştay raporlarına yansıdı. Sayıştay’ın 2022 yılı denetim raporunda; yönetim kurulu üyelerinin temsilcisi oldukları kurum ve kuruluşlara ait projelerin görüşmelerine katılarak tarafsızlık ilkesinin ihlal edildiği belirtildi.

İhlaller zinciri!

Sayıştay’ın 2022 yılı denetim raporunda; KUDAKA’nın 15.07.2018 tarihli Resmi Gazete’de yayımlanan Cumhurbaşkanlığı kararnamesiyle belirlenen görev ve yetkilerinin dışına çıkarak, kamu kaynaklarının yeme içmeye ayrıldığı, yönetim kurulu üyelerinin temsilcisi olduğu kurum ve kuruluşlara ait projelerin görüşüldüğü toplantılara katılarak kendi projelerini onayladığı, ayrıca ajansın diğer kurum ve kuruluşlar ile geliştirdiği işbirliklerinde katkısallık ilkesinin göz önünde bulundurulmadığı, kurumlar arası işbirliğinin ihlal edildiğine yer verildi. 

Kural dışına çıkılmış!

Sayıştay, 6 sayfadan oluşan denetim raporunda bulgular kısmanda şu görüşlere yer verdi:

“Bazı yönetim kurulu kararlarında; kurul üyelerinin temsilcisi oldukları kurum ve kuruluşlara ait projelerin görüşmelerine katıldıkları ve oylamaya ilişkin herhangi bir şerh düşülmediği görülmüştür. Ancak yapılan incelemede yönetim kurulu üyelerinin temsilcisi oldukları kurum veya kuruluşlar tarafından sunulan veya yürütülen bazı projelerle ilgili destek miktarının artırılmasına, herhangi bir yaptırım uygulanmaksızın feshedilmesine, süre uzatımı verilmesine vb. ilişkin olarak yapılan görüşmelere ve oylamalara katıldığı ve yönetim kurulu karar tutanağına herhangi bir şerh düşülmediği görülmüştür. Bu durumun verilen kararların bağımsızlığını ve tarafsızlığını zedeleyecek nitelik taşıdığı düşünülmektedir.”

Paralar yeme içmeye gitmiş!

Kalkınma Ajanslarının asıl faaliyetinin dışına çıkıldığının kalın harflerle çizildiği raporda şu gelişmelere yer verildi:

“Kalkınma Ajanslarının yatırım programı önceliği kanunlarla belirlenmiştir. Diğer kurum ve kuruluşlar ile geliştirilecek iş birliklerinin, katkısallık ilkesi göz önünde bulundurularak tasarlanması kamu kaynağının etkin ve verimli kullanılması yönünden ele alınması gereken bir husustur. Yani geliştirilen işbirliğinin ajans desteklerinden beklenen, amaçlanan net değişikliklere hizmet etme derecesi önem arz etmektedir. Bu nedenle başka kurum ve kuruluşlarla geliştirilen işbirlikleri çerçevesinde sadece veya ağırlıklı olarak sponsorluk, organizasyon desteği, nakliye, yemek, yarışma ödülü, seyahat ve konaklama giderlerinin finansmanı vb. faaliyetlerin bu kapsamda değerlendirilmesi güç olduğundan, bu tür iş birlikleri kapsamında sağlanacak desteğin doğrudan içeriğe ilişkin olması ve faaliyet veya projenin çıktıları ile somut ilişkisinin kurulması gerekmektedir.

Ajans tarafından Kalkınma Ajansları Proje ve Faaliyet Destekleme Yönetmeliği kapsamında tanımlanamayan, Ajansın plan ve program amaçlarına katkısı belirsiz ve gerekçelendirilmesi güç olan bu türden destek uygulamalarının istisna sayılamayacak çoklukta olmasının, Ajansa özgülenen kamu kaynağının verimsiz kullanılmasına neden olacağı değerlendirilmektedir.”

Bazı kurumlar kayırılmış!

Öte yandan Sayıştay’ın yaptığı denetimde öne çıkan bir diğer konu ise Kalkınma Ajansının tüm kuruluşlara aynı oranda yaklaşmadan tarafsızlık ilkesini ihlal etmesi oldu. Söz konusu raporda,  “Gerçekleştirilen tüm iş ve işlemlerin, katkısallık ilkesi çerçevesinde sonuç odaklı programlar ile tamamlayıcılığı gözetilerek kurgulanması, Ajansın faaliyetleri yönünden bütünlük arz etmesi ve bir destek programı ile ilişkilendirilmeksizin herhangi bir kurum ve kuruluş lehine avantaj sağlayacak nitelikte olmaması beklenir” ifadeleri kullanılarak, kurum ve kuruluşlar ile iş birliğinde bölge planlarında belirlenmiş olan öncelikler, çalışma programlarında belirlenen faaliyetler ile uyumlu olmadığı kanaatine varıldı.