Projemiz hazır
Toprak Mahsulleri Ofisi Genel Müdürü Ahmet Güldal ve beraberindekilere ziyaretleri için teşekkür eden Erzurum Ticaret Borsası Yönetim Kurulu Başkanı Hakan Oral ise, ETB olarak lisanslı depoculuk sistemi projesi hazırladıklarını ancak yeterli maddi desteği alamadıkları için çalışmanın hayata geçirilemediğini ifade etti.
Üç yıl önce hazırlanan proje kapsamında 30 bin ton kapasiteli deponun maliyetinin 19 milyon TL olduğunu dile getiren ETB Başkanı Hakan Oral, şu an aynı şartlarda kurulacak bir deponun 140 milyon TL’ye mâl olacağını belirtti.
Başkan Oral, “Türkiye Ürün İhtisas Borsası (TÜRİB) ve TMO-TOBB Tarım Ürünleri Lisanslı Depoculuk San. Tic. A.Ş.’ye ortak olduk. TMO ile TOBB’nin kurduğu lisanslı depolarda Erzurum Ticaret Borsası’nı lisanslı depoculuğun ortağı haline getirdik. Aynı Chicago Borsası, Londra Borsası gibi tarım ürünlerinin alınıp satıldığı bir borsa lazımdı. Bununla ilgili de TURİB’i kurduk ve hissedarı olduk. Göreve geldiğimiz 2018 yılında ilimizde kurmayı planladığımız ve hala projesi devam eden lisanslı depoculuk faaliyetleri için lobi oluşturduk. İlimizde ve ilçelerimizde özel sektörün daha fazla yatırım yapacak gerek üretici gerek tüccar, sanayici lisanslı depolar kurması için çok sayıda girişim ve ilçe ziyaretleri düzenledik” dedi.
Projede ürünler nasıl pazarlanacak?
Projeyle ürünün depoladıktan sonra nasıl pazarlanacağını anlatan Oral, “Herkes lisanslı depoya koyduğu malı, elektronik ortamda istediği şekilde satabiliyor. İster Erzurum’da ister Kars’ta olsun, ister New York’ta, Paris’te olsun. Malı depoya teslim etti, belgeyi aldı, kalitesinin ne olduğu belli. İstediği yerde işlem yapabiliyor, istediği bankadan kredi alabiliyor. Yani ürünü elde etti, satma mecburiyeti yok. Depoya koyuyor, paraya ihtiyacı olduğunda, mal değerini bulduğunda satıyor. Üreticilerimiz ve çiftçimiz için çok avantajlı bir durum” diye konuştu.
Bu alanda çıkarılan kanunlar ile üreticinin teşvik edildiğini de hatırlatan Başkan Oral, lisanslı depoculuk sisteminin getireceğini avantajları ise şöyle sıraladı; * Hasat dönemlerinde tarım ürünlerindeki arz yığılması nedeniyle oluşan fiyat düşüşlerinin önlenmesi ve piyasanın dengelenmesi, * Özellikle finansman sıkıntısı çeken küçük çiftçiler ile ürün sahiplerinin, lisanslı depolara verdikleri ürünleri karşılığında aldıkları ürün senetleri aracılığıyla bankalardan kredi ve finansman sağlamaları, * Tarım ürünleri ticaretinin herkesçe kabul gören standartları belirlenmiş ürünler üzerinden yapılması, kaliteli üretimin teşvik edilmesi, güvenli bir piyasanın oluşturulması, * Tarım ürünleri ticaretinin kayıt altına alınması, * Ülkemizde uygulanmakta olan tarım reformunun başarılması ve tarım ürünleri ticaretinde özel sektör katılımının artırılması, * Üretimde ve fiyatlandırmada devlet müdahalelerinin asgariye indirilmesi, bu alana yönelik yapılan yüksek harcamalardan önemli tasarruf sağlanması, serbest piyasa ve fiyat oluşumunu bozan müdahalelerden uzaklaşılması, * Tarım ürünleri üreticileri açısından kolay pazarlanabilen, iyi muhafaza edilen ve nakliye masrafları en aza indirilmiş bir sistemle istikrarlı ve daha yüksek bir gelir seviyesi elde edilmesi, * Yatırımcılar için dövize, altına, hisse senedine, faize ve benzerlerine alternatif yeni bir yatırım aracı sağlanması, * Ürün ticareti ile uğraşan tacir ve sanayicilerimizce, kalitesi bilimsel kriterlere göre belirlenmiş ve fiyat istikrarı sağlanmış ürünlerin kolayca temini, * Tarım ürünlerinin, fizikî mal ve numune gösterilmesine ve teslimine gerek olmaksızın ürün senetleri veya elektronik ürün senetleri aracılığıyla ticaretinin yapılması, * Standardı belirlenmiş ürün ve lisanslı depo sistemiyle tarım ürünlerinde vadeli işlem ve opsiyon piyasalarına geçilmesi, * Ürün depolanması, bankacılık ve sigorta sektörü açısından yeni iş alanlarının oluşturulması,* Ülkemizin yakınında bulunduğu Orta Doğu, Balkanlar, Türk Cumhuriyetleri ve Asya coğrafyasındaki tarım ürünleri ticaretinde de önemli rol üstlenmesi ve pay sahibi olunması gibi olumlu sonuçlar doğuracaktır.
Lisanslı depoculuğun sağladığı avantajlar! Lisanslı depoculuk; tüm risklere karşı güvenli (sigortalı) ve sağlıklı depolama, laboratuvarda sınıflandırma, sınıfına göre depolama, Elektronik Ürün Senedi (ELÜS) ile kolay alim satım ve bankalardan kolay kredi imkânı demektir. Çiftçi kayıt sistemine kayıtlı çiftçiler; % 2 Stopaj ödemezler. Ton başına 25,00 TL nakliye ve parti başına 25,00 TL analiz desteği alırlar. Ürün karşılığı kredi kullanılması halinde faizin tamamı devlet tarafından karşılanır. Ton başına aylık Buğday, Arpa, Yulaf, Çavdar, Mısır için 6,00 TL, Mercimek, Nohut, Fasulye, Soya fasulyesi için 8,00 TL, Ay çiçeği için 10,00 TL depo kira desteği alırlar. Tüccar ve Sanayiciler TÜRIB Platformu üzerinden ürün alım satımından sağladıkları karın gelir vergisini ödemezler, KDV ödemezler.Yaklaşık 12 Milyon TL stopaj ve vergi muafiyeti var çiftçimiz bundan faydalanamıyor.
Lisanslı depolardaki ürünler devlet garantisindedir. Depoya ürün teslim etmek için randevu almaya gerek yoktur. Ürününü lisanslı depoya teslim eden üreticiler, ürünlerini istedikleri anda piyasaya veya TMO'ya satabilmektedirler. Ürün TMO'ya veya piyasaya satılması halinde ürün bedeli peşin olarak banka hesabına yatırılır.